Đái tháo nhạt là bệnh gì?

Trả lời:

Đái tháo nhạt (Diabetes Insipidus - DI) là rối loạn nội tiết liên quan đến arginin vasopressin - một hormone chống bài niệu (ADH), gây rối loạn khả năng điều chỉnh cân bằng nước do mất nước tự do qua thận. Có hai loại là đái tháo nhạt trung ương và đái tháo nhạt do thận. Bệnh ít gặp, chủ yếu xảy ra ở người lớn.

Triệu chứng điển hình là đi tiểu nhiều lần kể cả ban đêm, nước tiểu có màu nhạt chứ không phải màu vàng trong hoặc vàng sậm như bình thường. Người bệnh uống nhiều nước vì cảm thấy khát liên tục và thèm nước lạnh.

Người bình thường trung bình đi tiểu khoảng 1,5-3 lít nước tiểu mỗi ngày, còn người đái tháo nhạt có thể đi tiểu thậm chí đến 20 lít một ngày. Nếu người bệnh đái tháo nhạt không uống bù đủ lại lượng nước mất qua nước tiểu, có thể mất nước, nguy hiểm cho sức khỏe. Do đó, bệnh đái tháo nhạt là tình trạng nghiêm trọng cần được điều trị.

Có nhiều nguyên nhân gây đái tháo nhạt như tổn thương vùng dưới đồi hoặc tuyến yên, khiếm khuyết gene tổng hợp ADH, đường tiết niệu bị tắc nghẽn, hạ kali máu, tăng canxi máu, do sử dụng thuốc...

Xét nghiệm nước tiểu để đánh giá mức độ đái tháo nhạt của người bệnh. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Nếu không điều trị hoặc người bệnh uống ít nước, nguy cơ cao mất nước gây chóng mặt hoặc lâng lâng, mệt mỏi, khô miệng, môi và mắt, buồn nôn, ngất xỉu... Tùy dạng đái tháo nhạt và trường hợp cụ thể bác sĩ chỉ định phác đồ điều trị phù hợp. Nguyên tắc điều trị đầu tiên và quan trọng nhất là phải uống đủ nước. Lượng nước uống vào gần tương đương với lượng nước tiểu. Trường hợp nhẹ, bác sĩ có thể khuyên người bệnh uống 2-3 lít nước mỗi ngày mà không cần dùng thuốc.

Nếu bệnh gây ra bởi tổn thương vùng dưới đồi hay bệnh tuyến yên như u tuyến yên thì cần điều trị bệnh chính này trước. Sau đó, người bệnh được điều trị thay thế bằng loại hormone để bổ sung ADH. Nếu bị đái tháo nhạt do thận, quá trình điều trị phức tạp hơn, đôi khi cần kết hợp nhiều phương pháp.

Bệnh đái tháo nhạt không giống đái tháo đường và không gây biến chứng nghiêm trọng như đái tháo đường. Tuy nhiên, một số trường hợp không thể khỏi hẳn, người bệnh có thể dùng thuốc suốt đời. Bạn nên khám để xác định nguyên nhân cụ thể, tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sĩ, tránh biến chứng.

Để phòng bệnh, mọi người nên khám sức khỏe định kỳ giúp kiểm soát và phát hiện các điểm bất thường trong nước tiểu. Khám ngay nếu có các dấu hiệu khát nước nhiều hơn ngày thường và đi tiểu nhiều lần.

BS.CKI Đoàn Minh Yên Hà
Đơn vị Nội tiết - Đái tháo đường
Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7