Ảnh minh họa
Tàu chở khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) Georgiy Ushakov, với sức chứa 172.846 m³, vừa hoàn tất hành trình xuyên Bắc Cực từ bán đảo Yamal của Nga đến eo biển Bering chỉ trong chưa đầy 10 ngày – một cột mốc đáng chú ý khi tàu di chuyển qua vùng biển đóng băng vào cuối mùa đông.
Đây là tàu chở LNG thuộc lớp phá băng Arc7, được thiết kế đặc biệt để vận hành trong điều kiện băng giá khắc nghiệt. Trong một phần hành trình dài khoảng 2.500 hải lý, tàu được hộ tống bởi tàu phá băng hạt nhân Yamal nhằm đảm bảo an toàn và tốc độ di chuyển ổn định.
Đoàn tàu duy trì tốc độ khoảng 10–12 hải lý/giờ, chỉ giảm tốc độ trong một số đoạn có băng dày tại khu vực Biển Đông Siberia. Tốc độ trung bình toàn tuyến đạt 10,5 hải lý/giờ, giúp hành trình vượt Bắc Cực theo Tuyến đường biển phía Bắc (NSR) hoàn tất trong khoảng 10 ngày – nhanh hơn đáng kể so với các tuyến hàng hải truyền thống.
Theo ước tính, Georgiy Ushakov sẽ đến Trung Quốc trong chưa đầy 20 ngày, rút ngắn khoảng 50% thời gian so với tuyến đường qua kênh đào Suez hoặc vòng qua mũi Hảo Vọng (Nam Phi), vốn thường mất từ 40 đến 45 ngày.
Trong những năm gần đây, Nga đã đẩy mạnh vận chuyển LNG từ dự án Yamal LNG qua Bắc Cực đến thị trường châu Á, với mùa vận chuyển kéo dài từ tháng 6 đến tháng 1 hàng năm. Trong các tháng còn lại, Nga chủ yếu chuyển LNG đến châu Âu do điều kiện băng thuận lợi hơn.
Tuy nhiên, với tham vọng vận chuyển LNG quanh năm qua tuyến NSR, Nga đang đầu tư mạnh vào đội tàu phá băng. Dự kiến ban đầu, các chuyến vận chuyển LNG vào mùa đông sẽ bắt đầu từ năm 2024, nhưng tiến độ chậm trong việc đóng mới tàu phá băng đã khiến kế hoạch bị lùi lại tới năm 2030.
Hiện Nga sở hữu 8 tàu phá băng hạt nhân đang hoạt động, trong đó có 4 tàu lớp Arktika hiện đại. Ba tàu nữa đang trong quá trình đóng hoặc đã đặt hàng, đưa tổng số tàu phá băng hạt nhân của Nga lên khoảng 12 – con số lớn nhất từ trước tới nay.
Trong năm 2024, dự án Yamal LNG đã thực hiện 41 chuyến hàng đến châu Á qua Bắc Cực, trong đó có tới 35 chuyến đến Trung Quốc – con số dự kiến sẽ tăng mạnh khi Liên minh châu Âu chuẩn bị áp đặt lệnh cấm bán LNG Nga theo hợp đồng giao ngay vào cuối năm 2025 và tiến tới lệnh cấm hoàn toàn vào cuối năm 2027.
Không dừng lại ở tàu lớp băng, Nga còn thử nghiệm vận hành tàu chở LNG thông thường không có khả năng phá băng tại Bắc Cực vào mùa hè. Mùa hè năm ngoái, một chuyến hàng LNG từ Yamal đến Xiuyu (Trung Quốc) chỉ mất 18 ngày, tiếp tục cho thấy tiềm năng to lớn của tuyến đường Bắc Cực trong bối cảnh thị trường năng lượng toàn cầu đang tái cấu trúc chuỗi cung ứng.