Theo Liên Hợp Quốc, thế giới đang thua trong cuộc chiến chống rác thải điện tử. Báo cáo của Liên Hợp Quốc chỉ ra rằng 62 triệu tấn điện thoại di động và thiết bị điện tử đã bị thải ra môi trường chỉ trong vòng một năm – và con số này được dự báo sẽ tăng thêm 1/3 vào năm 2030.
Rác thải điện tử, còn được gọi là e-waste, bao gồm bất kỳ vật dụng nào bị bỏ đi có chứa phích cắm điện hoặc pin. “Những thiết bị này thường không dễ sửa chữa. Chúng nhanh chóng trở thành rác thải và do đó lượng rác toàn cầu ngày càng tăng”, ông Kees Baldé, chuyên gia khoa học cao cấp của Chương trình Chu trình Bền vững tại Viện Đào tạo và Nghiên cứu của Liên Hợp Quốc (UNITAR), cho biết.
Tốc độ gia tăng của ‘núi’ rác thải điện tử hiện vượt xa tốc độ tái chế loại rác này. Năm 2022, tổng lượng rác thải điện tử toàn cầu đạt 62 triệu tấn, tăng 82% so với năm 2010. Mỗi năm, lượng rác e-waste tăng thêm 2,6 triệu tấn, đồng nghĩa với việc con số này có thể lên tới 82 triệu tấn vào năm 2030.
Theo báo cáo The Global E-waste Monitor 2024 của Liên Hợp Quốc, lượng 62 triệu tấn rác thải điện tử tạo ra trong năm 2022 đủ để lấp đầy 1,55 triệu chiếc xe tải dài 25 mét, tạo thành một hàng xe nối đuôi nhau dài 40.000 km, tương đương vòng quanh đường xích đạo Trái đất.
Đặc biệt, 62 triệu tấn rác thải điện tử có thể được tái chế để tách vàng, bạc, đồng, niken, thép, nhôm, bạch kim, lithium, coban và các kim loại khác quan trọng đối với nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Điện thoại, máy tính bảng, laptop và thiết bị điện tử cũ mà con người bỏ đi có giá trị lên đến 62,5 tỷ USD mỗi năm, và trên mỗi tấn, chúng chứa lượng vàng gấp 100 lần so với cùng trọng lượng quặng vàng. Tuy nhiên, hiện chỉ khoảng 1/5 lượng rác thải điện tử trên thế giới được tái chế.
“Phần lớn rác thải điện tử hiện không được xử lý đúng cách”, ông Baldé nói thêm, “Mọi người thường vứt đi rác điện tử, đặc biệt là các món nhỏ như điện thoại di động hoặc bàn chải đánh răng, vốn thường bị người dùng ném vào thùng rác sinh hoạt”.
Các chuyên gia Liên Hợp Quốc cho rằng nguyên nhân chính của xu hướng gia tăng rác điện tử bao gồm: mức tiêu thụ ngày càng cao, thiếu khả năng sửa chữa thiết bị, vòng đời sản phẩm ngày càng ngắn và cơ sở hạ tầng xử lý rác thải còn yếu kém.
Ngay cả những thiết bị được thiết kế để tiết kiệm năng lượng như tấm pin năng lượng mặt trời cũng đang góp phần vào khối lượng rác thải này. Năm 2022, ước tính có khoảng 600.000 tấn tấm pin quang điện bị loại bỏ, theo ông Baldé.
“Các nhà sản xuất có trách nhiệm tiêu chuẩn hóa sản phẩm và đảm bảo sản phẩm họ làm ra không nên có tuổi thọ quá ngắn”, ông Cosmas Luckyson Zavazava, Giám đốc Cục Phát triển Viễn thông của Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), một cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc nhấn mạnh.