Các chiêu trò mạo danh thương hiệu tài chính, sàn thương mại điện tử, ngân hàng… để lừa người dùng "trúng thưởng", "quà tri ân" vẫn liên tục xuất hiện với mức độ tinh vi hơn. Không ít nạn nhân đã mất tiền chỉ sau vài phút làm theo hướng dẫn, song cũng có người thoát nạn nhờ kịp thời xác minh qua tổng đài chính thức.
Giả mạo ví điện tử, cơ quan chức năng để lừa đảoTheo chia sẻ từ chị Q. (TP.HCM), mới đây chị nhận được tin nhắn thông báo trúng điện thoại, hiển thị logo và kèm đường link "nhận quà" mang tên MoMo. Không chỉ dừng ở tin nhắn, chị còn nhận được một cuộc gọi từ người tự xưng là nhân viên MoMo, thúc giục làm theo hướng dẫn nếu không sẽ bị hủy phần thưởng.
"Tôi bối rối thật sự, nhưng nhớ ra MoMo có tổng đài nên gọi để hỏi. Nhân viên xác nhận không hề có chương trình nào như vậy, đó là lừa đảo. Lúc đó tôi mới giật mình vì suýt nữa đã cung cấp thông tin cho kẻ gian," chị Q. kể lại.
Trường hợp này không phải cá biệt. Trên mạng xã hội, nhiều người cũng chia sẻ trải nghiệm tương tự với kịch bản "trúng thưởng", "tri ân khách hàng" được dàn dựng bài bản, từ giao diện website giả mạo đến giọng tổng đài viên tự xưng. Ngoài các thương hiệu ví điện tử, đối tượng lừa đảo còn nhắm đến ngân hàng, sàn thương mại điện tử và thậm chí mạo danh cơ quan chức năng như công an, viện kiểm sát để đe dọa, yêu cầu nạn nhân chuyển tiền "xác minh". Không ít người đã mất hàng chục triệu đồng chỉ trong một cuộc gọi.
Cảnh giác từ những hành động đơn giảnPhản hồi thông tin trên, đại diện MoMo khẳng định hiện không tổ chức bất kỳ chương trình tặng quà hay trúng thưởng nào ngoài ứng dụng.
"Chúng tôi tuyệt đối không bao giờ yêu cầu người dùng cung cấp OTP, mật khẩu, chuyển tiền đến tài khoản lạ hoặc quét QR để nhận thưởng. Nếu có chương trình khuyến mãi, toàn bộ thông tin sẽ được công bố minh bạch ngay trong ứng dụng," vị đại diện này cho biết.
Để hạn chế rủi ro, ứng dụng này đã triển khai nhiều cơ chế cảnh báo như nhận diện tài khoản có dấu hiệu bất thường, hiển thị thông báo gian lận trước khi hoàn tất giao dịch và bổ sung tính năng "Phản ánh giao dịch rủi ro" để người dùng báo cáo nhanh chóng. Đồng thời, nền tảng này cũng tích hợp hệ thống SIMO từ Ngân hàng Nhà nước nhằm cảnh báo các tài khoản có nguy cơ cao.
Tuy nhiên, doanh nghiệp này cũng nhấn mạnh, khi người dùng tự ý cung cấp mã OTP, việc bảo vệ tài khoản trở nên rất khó khăn.
Theo chuyên gia an ninh mạng, các chiêu trò hiện nay không mới nhưng lợi dụng yếu tố tâm lý để khiến nạn nhân mất cảnh giác. Chỉ với một thương hiệu quen thuộc, một lời hứa hẹn hấp dẫn hoặc một cuộc gọi đe dọa, nạn nhân dễ dàng bị thao túng. "Kịch bản có thể cũ, nhưng cách dàn dựng ngày càng thật, từ cách xưng hô, giọng nói cho tới giấy tờ giả mạo," vị chuyên gia nhận định.
Để phòng tránh, người dùng được khuyến nghị thực hiện 3 bước cơ bản: chậm lại để tự đặt câu hỏi thay vì vội vàng phản ứng theo áp lực; xác minh thông tin bằng cách gọi số tổng đài chính thức hoặc tra cứu qua kênh chính thức; và ngắt liên lạc ngay nếu thấy nghi ngờ, tuyệt đối không cung cấp OTP, mật khẩu hay dữ liệu nhạy cảm.
Trong thực tế, nhiều nạn nhân thoát bẫy chỉ nhờ một cuộc gọi kiểm chứng. Các chuyên gia cho rằng, người dùng không cần hiểu biết kỹ thuật phức tạp, chỉ cần duy trì thói quen kiểm tra thông tin, lắng nghe cảnh báo từ ứng dụng và ngân hàng. Những hành động đơn giản này có thể trở thành "chốt chặn" hiệu quả trước các chiêu lừa ngày càng tinh vi.