Hà Nội kiên trì bảo tồn Ca trù để di sản sống cùng đời sống đương đại

Giữa nhịp sống hối hả của Thủ đô, tiếng Ca trù vẫn được gìn giữ và lan tỏa, khẳng định sức sống bền bỉ của một loại hình nghệ thuật truyền thống.

Sáng 27/9, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội khai mạc Liên hoan Ca trù Hà Nội lần thứ IV – năm 2025. Đây là sự kiện văn hóa, nghệ thuật quan trọng góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của loại hình nghệ thuật cổ truyền đặc sắc vốn đã được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp từ năm 2009.

Phát biểu tại lễ khai mạc, bà Lê Thị Ánh Mai – Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết: "Năm nay đánh dấu 16 năm kể từ khi Ca trù được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp. 

Sự kiện đó không chỉ thu hút sự quan tâm của công chúng mà còn khẳng định giá trị nghệ thuật độc đáo, quý báu mà cha ông để lại, đồng thời cũng đặt ra cảnh báo về nguy cơ mai một. Những năm qua, Hà Nội luôn nỗ lực triển khai nhiều biện pháp bảo tồn và phát huy di sản đưa ca trù từng bước trở lại với đời sống đương đại".

Hà Nội kiên trì bảo tồn Ca trù để di sản sống cùng đời sống đương đại- Ảnh 1.

105 thí sinh từ 8 - 86 tuổi góp mặt tại Liên hoan Ca trù Hà Nội 2025.

Theo bà Mai, liên hoan năm nay quy tụ 105 thí sinh đến từ 21 câu lạc bộ ca trù trên địa bàn Thủ đô, cùng 16 tiết mục múa hát tập thể. Ở các phần thi đào nương, kép đàn, trống chầu, sự góp mặt đa dạng về độ tuổi đã tạo nên một bức tranh đặc sắc, thí sinh cao tuổi nhất 86 tuổi, nhỏ tuổi nhất mới chỉ 8 tuổi. 

Đáng chú ý, có tới 22 thí sinh dưới 18 tuổi chiếm 20,9% minh chứng cho sự tiếp nối thế hệ. Còn lại, 83 thí sinh trên 18 tuổi (không tính nhóm múa), chiếm 79,1%, cho thấy lực lượng nghệ nhân và người thực hành ca trù vẫn duy trì sức sống bền bỉ.

Điểm mới tại kỳ liên hoan lần này là sự xuất hiện của nhiều nhóm nghệ thuật trẻ như Hương Quê, Tiếng Thời Gian, Dân ca ví dặm xứ Nghệ…, phản ánh sức lan tỏa mạnh mẽ của ca trù ra khỏi không gian làng cổ, đình làng truyền thống để bước vào cộng đồng đương đại, nơi những người yêu văn hóa dân gian cùng đồng hành gìn giữ.

Ban giám khảo đánh giá tiết mục theo các tiêu chí khắt khe, đặc biệt chú trọng tính chuẩn mực lề lối và thể cách, đồng thời phân loại theo độ tuổi để bảo đảm công bằng. Qua đó, liên hoan trở thành dịp tôn vinh các đào nương, kép đàn, trống chầu tài hoa, đồng thời là môi trường giao lưu, học hỏi, để lớp trẻ thêm tự tin tiếp bước cha ông.

Hà Nội kiên trì bảo tồn Ca trù để di sản sống cùng đời sống đương đại- Ảnh 2.

Liên hoan Ca trù Hà Nội lần thứ IV – năm 2025 là sự kiện văn hóa nghệ thuật quan trọng nhằm tiếp tục bảo tồn, phát huy loại hình nghệ thuật cổ truyền độc đáo.

Năm 2025 cũng đánh dấu 16 năm kể từ khi Ca trù được UNESCO ghi danh, vừa là niềm tự hào vừa là lời cảnh tỉnh về nguy cơ mai một. Trong nhiều năm qua, Hà Nội luôn đi đầu trong các chính sách bảo tồn di sản. 

Đặc biệt, Nghị quyết số 23/2022/NQ-HĐND về chế độ đãi ngộ nghệ nhân và câu lạc bộ tiêu biểu, cùng Quyết định số 2342/QĐ-UBND năm 2024 phê duyệt đề án bảo vệ, phát huy giá trị di sản UNESCO đến năm 2030 đã tạo hành lang quan trọng để nghệ nhân ca trù tiếp tục sáng tạo, truyền dạy.

Hiện nay, Hà Nội là địa phương dẫn đầu cả nước về số lượng nghệ nhân được phong tặng danh hiệu cao quý, với 131 nghệ nhân, trong đó 32 nghệ nhân ca trù. Ở đợt xét tặng danh hiệu lần thứ IV năm 2025, thành phố đã đề nghị Hội đồng cấp Bộ công nhận thêm 8 Nghệ nhân nhân dân và 23 Nghệ nhân ưu tú trong lĩnh vực ca trù, con số cho thấy nỗ lực kiên trì gìn giữ di sản.

"Liên hoan với mục đích tiếp tục góp phần bảo tồn, phát huy giá trị của loại hình nghệ thuật độc đáo này; động viên, thúc đẩy hoạt động truyền dạy, thực hành ca trù ở cơ sở, đồng thời phát hiện, bồi dưỡng các tài năng trẻ", bà Lê Thị Ánh Mai cho hay.

Với quy mô và chất lượng ngày càng nâng cao, Liên hoan Ca trù Hà Nội 2025 tiếp tục khẳng định vị thế tiên phong của Thủ đô trong quảng bá di sản, hướng tới đưa Ca trù ra khỏi "danh mục bảo vệ khẩn cấp", đồng thời tiếp thêm sức sống để loại hình nghệ thuật này gắn bó chặt chẽ hơn với đời sống hôm nay.

Ca trù là loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian độc đáo của dân tộc từ lâu đã khẳng định giá trị đặc biệt trong kho tàng di sản văn hóa Việt Nam. Sau khi được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp vào năm 2009, ca trù ngày càng nhận được sự quan tâm, bảo tồn và phát huy mạnh mẽ.

Tham khảo thêm
Tham khảo thêm
Chuyện chưa kể về mối lương duyên với ca trù của ca nương 16 tuổiHà Nội kiên trì bảo tồn Ca trù để di sản sống cùng đời sống đương đại- Ảnh 4.

Link nội dung: https://www.phunuvathoidaivn.com/ha-noi-kien-tri-bao-ton-ca-tru-de-di-san-song-cung-doi-song-duong-dai-a144280.html