Ấn Độ lên kế hoạch tăng gấp ba quy mô chương trình phát triển nam châm đất hiếm, trị giá hơn 70 tỷ rupee (khoảng 20.700 tỷ đồng), nhằm xây dựng năng lực sản xuất trong nước ở lĩnh vực lâu nay do Trung Quốc chi phối.
Đề xuất hiện đang chờ phê duyệt này được xem là bước mở rộng đáng kể so với kế hoạch trước đó - trị giá khoảng 290 triệu USD (7.600 tỷ đồng) - với mục tiêu đảm bảo nguồn cung các vật liệu chiến lược phục vụ ngành xe điện, năng lượng tái tạo và quốc phòng. Một số nguồn cho biết mức hỗ trợ cụ thể vẫn có thể thay đổi trong giai đoạn cuối cùng của quá trình xem xét.
Ấn Độ, cùng với nhiều quốc gia khác, đang tăng tốc phát triển chuỗi cung ứng nam châm đất hiếm sau khi Trung Quốc – quốc gia xử lý khoảng 90% sản lượng đất hiếm toàn cầu – siết chặt xuất khẩu hồi tháng 4, giữa bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang với Mỹ. Động thái này đã làm gián đoạn nguồn cung cho nhiều hãng sản xuất ô tô và thiết bị năng lượng trên thế giới.
Đầu năm nay, Thủ tướng Narendra Modi từng cảnh báo rằng “khoáng sản chiến lược không nên bị biến thành vũ khí”, đồng thời kêu gọi xây dựng chuỗi cung ứng toàn cầu ổn định và đa dạng hơn.
Tuy nhiên, kế hoạch mở rộng ngành đất hiếm của Ấn Độ vẫn đối mặt nhiều thách thức - từ hạn chế về vốn, thiếu chuyên môn kỹ thuật cho tới thời gian triển khai dài. Việc sản xuất trong nước hiện khó khả thi nếu không có trợ cấp, khiến các doanh nghiệp nhà nước phải đi đầu trong nỗ lực tìm kiếm đối tác khai thác mỏ ở nước ngoài.
Ngoài ra, công nghệ chế tạo nam châm đất hiếm vẫn tập trung chủ yếu tại Trung Quốc, trong khi quá trình khai thác các nguyên tố này vừa tốn kém, vừa tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường do chứa phóng xạ.
Sự độc quyền đất hiếm của Trung Quốc đang giảm dần.
Theo nguồn tin, chương trình hỗ trợ mới của Chính phủ Ấn Độ sẽ tập trung vào khoảng năm doanh nghiệp, thông qua hình thức trợ cấp vốn đầu tư và hỗ trợ sản xuất theo sản lượng (PLI). Dù Bắc Kinh gần đây đã cấp phép nhập khẩu nam châm đất hiếm để sử dụng tại Ấn Độ, chưa có doanh nghiệp nội địa nào được hưởng ưu đãi tương tự.
Song song đó, chính phủ cũng đang tài trợ nghiên cứu công nghệ động cơ đồng bộ SynRM - được kỳ vọng giúp giảm phụ thuộc vào vật liệu đất hiếm trong tương lai. Một số nhà cung cấp quốc tế đã bày tỏ quan tâm hợp tác, trong bối cảnh nhu cầu nam châm đất hiếm tại Ấn Độ ước tính đạt khoảng 2.000 tấn oxit mỗi năm.
Chính phủ kỳ vọng kế hoạch mở rộng sẽ thu hút các tập đoàn nước ngoài mở nhà máy hoặc liên doanh tại Ấn Độ, qua đó giảm phụ thuộc vào nhập khẩu từ Trung Quốc. Tuy nhiên, giới quan sát cảnh báo, nếu Trung Quốc nới lỏng kiểm soát xuất khẩu cho Mỹ và châu Âu - đồng thời mở rộng chính sách này với Ấn Độ - nguồn cung từ Trung Quốc có thể trở nên rẻ hơn và dồi dào hơn, khiến các nhà đầu tư cân nhắc lại việc rót vốn vào ngành công nghiệp còn non trẻ này.
Theo The Business Times