Ảnh minh họa
Các lệnh trừng phạt mới của Mỹ đối với hoạt động toàn cầu của hai tập đoàn dầu khí lớn nhất Nga – Rosneft và Lukoil vừa chính thức có hiệu lực khiến khoảng 48 triệu thùng dầu thô Nga, chủ yếu là Ural và ESPO, trên gần 50 tàu chở dầu buộc phải tìm điểm đến mới.
Các chuyến hàng này vốn được lên kế hoạch chuyển tới Trung Quốc và Ấn Độ, nhưng một số tàu hiện không ghi nhận điểm đến cuối cùng, đặt ra nguy cơ bị “trôi dạt” trên biển trong thời gian tới. Đây được đánh giá là một trong những vòng trừng phạt mạnh tay nhất của Mỹ từ trước đến nay.
Bất chấp nguy cơ từ chuỗi cung ứng, xuất khẩu dầu của Nga vẫn duy trì ở mức khoảng 3,4 triệu thùng/ngày. Tuy nhiên, theo ông Warren Patterson, Giám đốc chiến lược hàng hóa tại ING, dầu vẫn chưa đến được đích. Nếu tình trạng kéo dài và trở nên căng thẳng hơn, nguồn cung toàn cầu có thể bị ảnh hưởng. JPMorgan ước tính khoảng 1,4 triệu thùng dầu mỗi ngày – tương đương 1/3 lượng xuất khẩu của Nga hiện đang bị mắc kẹt trên các tàu chờ người mua.
Thông tin về tình trạng này đã khiến giá dầu thế giới giảm ngay lập tức, cho thấy thị trường kỳ vọng rằng vòng trừng phạt có thể không kéo dài. Doanh thu xuất khẩu dầu của Nga đang chịu áp lực lớn. Trong 4 tuần tính đến ngày 16/11, Nga chỉ thu về trung bình 1,22 tỷ USD mỗi tuần từ xuất khẩu dầu thô – mức thấp nhất kể từ tháng 3/2023 và giảm gần 20% so với mức 1,48 tỷ USD cuối tháng 10.
Giá dầu Ural tuần trước giảm xuống khoảng 36 USD/thùng, với chênh lệch so với dầu Brent lên tới 23 USD/thùng – mức cao nhất trong hai năm rưỡi. Việc giá giảm sâu cùng chiết khấu lớn đang làm suy yếu nguồn thu ngân sách từ dầu mỏ của Nga.
Trước khi lệnh trừng phạt có hiệu lực hoàn toàn vào tháng tới, các nhà máy lọc dầu tại châu Á – chiếm tới 90% lượng dầu thô Nga xuất khẩu qua đường biển đã giảm nhập khẩu. Theo Rystad Energy, Trung Quốc cắt giảm tới 2/3 lượng mua dầu Nga trong tháng 12. Tại Ấn Độ, năm nhà máy lọc dầu lớn nhất đã tạm ngừng mua dầu có nguồn gốc từ Nga. Trong khi đó, các cảng của Nga vẫn tiếp tục chất hàng với mức 3,29 triệu thùng/ngày trong tuần kết thúc ngày 16/11, khiến lượng dầu không có đích đến tiếp tục tăng.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cảnh báo rằng các lệnh trừng phạt mới có thể gây tác động sâu rộng nhất từ trước tới nay đối với thị trường dầu mỏ toàn cầu, làm gia tăng rủi ro giảm sản lượng của Nga trong trung hạn.
Theo bà Vandana Hari, nhà sáng lập công ty tư vấn Vanda Insights, lần trừng phạt này khác ở chỗ yếu tố sợ hãi đã được tiêm vào thị trường, khiến các nhà giao dịch thận trọng hơn.
Trong bối cảnh địa chính trị phức tạp, thị trường năng lượng toàn cầu có thể tiếp tục biến động. Nếu lệnh trừng phạt kéo dài và được thực thi nghiêm ngặt, nguồn cung từ Nga có thể giảm đáng kể và gây áp lực lên các quốc gia phụ thuộc, đặc biệt tại châu Á. Ngược lại, nếu tiến trình đàm phán đạt bước tiến, những tàu dầu đang mắc kẹt có thể sớm tìm được nơi cập cảng, giúp giảm thiểu tác động lên thị trường.
Theo Oilprice