Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế đưa sở hữu trí tuệ vào giảng dạy trong trường học

Các đại biểu tham dự Hội thảo - Ảnh: VGP/Thu Giang

Ngày 25/11, Hội thảo quốc tế về giáo dục sở hữu trí tuệ dành cho cán bộ quản lý, giáo viên phổ thông khu vực ASEAN đã khai mạc tại Hà Nội. 

Đây là hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện do Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) Việt Nam phối hợp với Học viện Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO Academy), Cơ quan Sáng chế Nhật Bản và Chương trình Sứ mệnh Đổi mới sáng tạo Atal (Atal Innovation Mission - AIM) của Ấn Độ tổ chức nhằm thúc đẩy giáo dục sở hữu trí tuệ và đổi mới sáng tạo cho thế hệ trẻ tại Việt Nam và khu vực ASEAN, 

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Nguyễn Hoàng Giang, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ nhấn mạnh sở hữu trí tuệ ngày nay không còn là công cụ kinh doanh dành riêng cho doanh nghiệp hay lĩnh vực nghiên cứu, mà đã trở thành thước đo năng lực sáng tạo, phản ánh trình độ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của mỗi quốc gia. 

Việc giáo dục sở hữu trí tuệ từ sớm, đặc biệt ở cấp phổ thông, là yếu tố đã được WIPO khẳng định là cần thiết nhằm từng bước hình thành văn hóa tôn trọng sáng tạo trong cộng đồng.

Nhận thức được yêu cầu phải thích ứng với sự chuyển đổi này, Việt Nam đã ban hành nhiều chủ trương quan trọng. Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 có nhấn mạnh phát huy nguồn lực trí tuệ, tăng cường năng lực nghiên cứu và phát triển; cùng với đó, Nghị quyết 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 đặt mục tiêu đột phá trong giáo dục và đào tạo, yêu cầu đổi mới mạnh mẽ giáo dục phổ thông, nâng cao năng lực số, tư duy sáng tạo và kỹ năng đổi mới sáng tạo cho học sinh. Đây chính là nền tảng để đưa sở hữu trí tuệ vào chương trình giáo dục một cách bài bản.

“Việc tiếp cận sở hữu trí tuệ từ sớm không chỉ giúp học sinh hiểu và tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ, mà còn nuôi dưỡng tinh thần sáng tạo, khởi nghiệp trong tương lai”, ông Nguyễn Hoàng Giang nhấn mạnh.

Hội thảo lần này là dịp các giáo viên và nhà quản lý giáo dục trong khu vực cùng chia sẻ kinh nghiệm, cập nhật phương pháp giảng dạy, đề xuất cách tích hợp sở hữu trí tuệ vào chương trình học phù hợp với đặc thù từng quốc gia nhưng vẫn gắn kết trong tinh thần hợp tác ASEAN.

Cục Sở hữu trí tuệ khẳng định sẵn sàng đồng hành cùng ngành Giáo dục và các tổ chức quốc tế trong việc nâng cao năng lực cho giáo viên, xây dựng tài liệu giảng dạy và chuẩn hóa các chương trình tập huấn.

Chuyên gia Học viện WIPO chia sẻ về giáo dục sở hữu trí tuệ - Ảnh: VGP/Thu Giang

Phát biểu trực tuyến, bà Yuki Obinata, Cơ quan sáng chế Nhật Bản (JPO) đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam và các nước ASEAN trong thúc đẩy văn hóa sáng tạo, nhất là trong bối cảnh khoa học công nghệ toàn cầu đang phát triển với tốc độ chưa từng có. Theo bà, giáo viên – những người trực tiếp tiếp xúc với thế hệ trẻ – đóng vai trò quyết định trong việc lan tỏa tinh thần tôn trọng sở hữu trí tuệ và khuyến khích sáng tạo trong lớp học.

Bà Yuki nhấn mạnh Nhật Bản đã tích lũy kinh nghiệm nhiều năm trong giảng dạy sở hữu trí tuệ và mong muốn những kiến thức từ hội thảo sẽ được áp dụng hiệu quả tại các quốc gia, góp phần phát triển kinh tế – xã hội dựa trên tri thức.

Trong khi đó, bà Altaye Tedla Desta, Giám đốc Học viện WIPO đánh giá cao những thành quả nổi bật của Việt Nam trong đổi mới sáng tạo, thể hiện qua thứ hạng ngày càng cải thiện trên Chỉ số Đổi mới Sáng tạo Toàn cầu (GII). Việt Nam đã có 15 năm liên tiếp duy trì mức đổi mới vượt trên ngưỡng phát triển, một thành tích cho thấy cam kết mạnh mẽ của quốc gia đối với giáo dục sở hữu trí tuệ và chính sách hướng tới tương lai.

Bà Altaye Tedla Desta cho biết: “Việt Nam đang đào tạo và trang bị cho giáo viên các kỹ năng thế kỷ 21, trong đó sở hữu trí tuệ không chỉ là trụ cột mà còn là động lực của sáng tạo”.

Hội thảo lần này được xây dựng dựa trên thành công của hội thảo ASEAN – WIPO Academy đầu tiên tại Philippines vào tháng 11/2024, nhằm tiếp tục mở rộng sự hợp tác trong giáo dục sở hữu trí tuệ trên quy mô toàn cầu. Chương trình hướng đến việc trao quyền cho giáo viên, nhà phát triển chương trình và nhà hoạch định chính sách để có thể phổ biến kiến thức sở hữu trí tuệ một cách ý nghĩa và bền vững.

Đáng chú ý, các đại biểu sẽ được tiếp cận nhiều mô hình và phương pháp thực hành tiên tiến như: Atal Tinkering Labs (Ấn Độ) – mô hình học tập thực hành truyền cảm hứng, trao quyền cho học sinh sáng tạo; phương pháp Tư duy Ngoài Hộp, TRIZ; mô hình học tập dựa trên vấn đề INCIPE của Học viện WIPO; khung hướng dẫn học tập hiệu quả và nhiều công cụ kết nối giữa sáng tạo và gia tăng giá trị cho học sinh.

Tại Hội thảo, các đơn vị tư vấn giáo dục và một số trường phổ thông tại Việt Nam cũng chia sẻ những mô hình giáo dục sở hữu trí tuệ đã triển khai và mong muốn tiếp tục hoàn thiện dựa trên kinh nghiệm từ WIPO và các quốc gia bạn.

Thu Giang

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Sở hữu trí tuệ phải trở thành tài sản có thể giao dịch