Gia vị trường sinh trong góc bếp từ loại củ quen thuộc

Theo Thạc sĩ, bác sĩ Võ Thị Tố Hi - Chuyên gia dinh dưỡng tại TP.HCM tư vấn: Tỏi là gia vị quen thuộc trong bữa ăn của người Việt, đồng thời được xem là một loại "kháng sinh tự nhiên" nhờ chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học. Loại củ này được ví như gia vị trường sinh trong góc bếp.

Thành phần được nhắc tới nhiều nhất trong tỏi là alliin và enzym alliinase. Khi tỏi được đập dập, băm hoặc cắt nhỏ, alliinase sẽ xúc tác chuyển alliin thành allicin - hợp chất lưu huỳnh tạo mùi đặc trưng và mang lại nhiều tác dụng sinh học quan trọng.

Kháng khuẩn, kháng virus và chống oxy hóa: Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy allicin có khả năng ức chế sự phát triển của nhiều loại vi khuẩn, nấm và virus. Bên cạnh đó, tỏi còn chứa vitamin C, khoáng chất như selen, polyphenol và các dẫn xuất lưu huỳnh khác, giúp tăng cường khả năng chống oxy hóa và bảo vệ tế bào trước tổn thương.

Hỗ trợ hệ miễn dịch: Một số bằng chứng cho thấy tỏi có thể giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn bằng cách hỗ trợ các tế bào miễn dịch phản ứng nhanh và mạnh hơn khi cơ thể tiếp xúc với vi khuẩn, virus. Nhờ đó, cơ thể có khả năng chống đỡ tốt hơn trước các tác nhân gây bệnh.

Chống viêm: Các hoạt chất trong tỏi góp phần làm giảm phản ứng viêm quá mức, từ đó hạn chế tổn thương mô và hỗ trợ quá trình hồi phục của cơ thể.

Khi ăn tỏi nên băm nhuyễn để trong không khí khoảng 10 - 15 phút. Ảnh: TL.

Một số thử nghiệm lâm sàng cho thấy việc sử dụng tỏi (chủ yếu dưới dạng chiết xuất) có thể giúp giảm tần suất hoặc rút ngắn thời gian mắc cảm lạnh thông thường so với giả dược.

Phòng và điều trị cảm cúm: Hợp chất sulfur có trong tỏi có tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm cực mạnh. Sử dụng tỏi hằng ngày giúp dự phòng cảm cúm và các bệnh do vi khuẩn, virus gây ra. Việc ăn tỏi sống mỗi ngày giúp giảm 63% nguy cơ bị cảm cúm. Bên cạnh đó, việc ăn tỏi còn giúp rút ngắn 70% thời gian bị cảm, cho phép người bệnh phục hồi sức khỏe nhanh hơn.

Giúp xương thêm chắc khỏe: Theo nghiên cứu, ngoài khả năng diệt khuẩn, ngừa ung thư tỏi cũng là vị thuốc có khả năng cải thiện tình trạng xương khớp hàng ngày. Vitamin C, canxi, mangan, vitamin B6, kẽm có trong tỏi tăng cường nội tiết tố estrogen giúp làm chậm quá trình loãng xương ở phụ nữ, nâng cao khả năng hấp thu canxi đối với cơ thể, giúp xương thêm chắc khỏe. Giảm thiểu các triệu chứng đau nhức rõ rệt đối với những bệnh nhân có vấn đề về xương khớp.

Giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Tỏi có tác dụng hạ mức cholesterol xấu và tăng lượng cholesterol tốt trong cơ thể, giúp loại bỏ các mảnh xơ vữa bám trên thành mạch máu. Ăn tỏi thường xuyên cũng giúp làm chậm tiến trình lão hóa của động mạch chủ. Ngoài tác dụng giảm mỡ máu ra, tỏi còn ức chế tích tụ tiểu cầu, phòng ngừa hình thành huyết khối.

Tỏi còn có tác dụng kiểm soát huyết áp bằng cách giảm độ nhớt của máu nhờ hoạt chất ajoene. Để phòng ngừa và trị bệnh, người bệnh tăng huyết áp được khuyên nên ăn vài tép tỏi mỗi sáng để hạ áp.

Làm đẹp da: Hợp chất hữu cơ allicin trong tỏi có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn và cản trở hoạt động của gốc tự do, giúp phòng ngừa mụn trứng cá và các bệnh ngoài da khác.

Lọc độc tố trong máu: Chất allicin trong tỏi giúp loại bỏ các chất độc hại ra khỏi cơ thể, đồng thời tăng cường các tế bào bạch cầu khỏe mạnh. Allicin cũng giúp loại bỏ nicotine, thanh lọc máu và làm sạch hệ hô hấp hữu hiệu.

Tỏi giàu dinh dưỡng và ít calo: Một tép tỏi là nguồn dinh dưỡng dồi dào, chứa các chất dinh dưỡng thiết yếu như B6, chất xơ và selen. Những thành phần này không chỉ làm tăng hương vị bữa ăn của bạn mà còn góp phần tác động tích cực đến huyết áp và mức cholesterol.

Cách dùng tỏi để phát huy lợi ích: Để tận dụng tối đa lượng allicin, bạn nên ăn tỏi sống hoặc đập dập tỏi và để khoảng 10-15 phút trước khi chế biến. Khi cho tỏi vào nhiệt ngay lập tức, enzym bị bất hoạt và lượng allicin tạo thành sẽ giảm đáng kể.

Chỉ nên ăn 1 - 2 tép tỏi sống mỗi ngày vào buổi sáng, khi bụng đói. (Ảnh minh họa).

Người có hệ tiêu hóa tốt có thể ăn 1-2 tép tỏi sống mỗi ngày. Với những người dễ đầy bụng, khó tiêu, có thể cho tỏi vào món ăn sau khi nấu chín hoặc sử dụng các dạng dễ chịu hơn như tỏi đen, tỏi ngâm mật ong. Những dạng này vẫn giữ được nhiều chất chống oxy hóa và ít gây kích ứng đường tiêu hóa.

H.Giang (theo vietnamnet, giadinh)