Mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia các hoạt động giáo dục trong trường phổ thông là để đảm bảo yêu cầu giáo dục hài hòa giữa tính toàn dân và tinh hoa, toàn diện và chuyên sâu, dân tộc và toàn cầu; phát triển giáo dục trên nền tảng văn hóa, các giá trị truyền thống của dân tộc.
Việc triển khai đang cần hướng dẫn cụ thể đối với các trường công lập, nhất là vấn đề kinh phí.
Chuyên gia, nghệ sĩ được mời thỉnh giảng
Bộ GD&ĐT vừa có công văn gửi các sở GD&ĐT, các đại học, viện nghiên cứu có trường phổ thông hướng dẫn thực hiện mời chuyên gia, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên (sau đây viết chung là chuyên gia, nghệ sĩ)… tham gia các hoạt động giáo dục trong trường phổ thông.
Đối với các môn học, hoạt động giáo dục quy định tổ chức dạy học vào buổi 1 (học chính khóa), nhà trường có thể mời chuyên gia, nghệ sĩ tham gia dạy học theo các tiết học hoặc chuyên đề bảo đảm kế hoạch giáo dục và đáp ứng được yêu cầu cần đạt theo quy định.
Đối với các hoạt động tăng cường, trải nghiệm, câu lạc bộ nghệ thuật, thể thao, kĩ năng sống, giao lưu văn hóa…. được tổ chức vào buổi 2, nhà trường có thể mời chuyên gia, nghệ sĩ, tham gia các hoạt động giáo dục theo kế hoạch giáo dục của nhà trường đã được phê duyệt.
Về tiêu chí mời chuyên gia, nghệ sĩ, Bộ GD&DT nêu rõ là những người có phẩm chất tốt, thành tích, uy tín; có khả năng truyền đạt, kinh nghiệm và kỹ năng sư phạm phù hợp với lứa tuổi học sinh.
Uy tín của chuyên gia, nghệ sĩ… được đảm bảo bằng việc họ đã đạt các danh hiệu do Nhà nước phong tặng hoặc đạt các giải thưởng cấp bộ, cấp tỉnh trở lên hoặc các hiệp hội nghề nghiệp.
Họ có những đóng góp được giới chuyên môn và công chúng ghi nhận; có văn bằng, chứng chỉ huấn luyện viên do cơ quan có thẩm quyền cấp hoặc có thành tích huấn luyện vận động viên đạt giải thưởng trong các giải đấu thể thao thành tích cao.
Ngoài ra, họ có kinh nghiệm thực tế trong công tác huấn luyện, đào tạo; đạt đẳng cấp vận động viên cấp 1 trở lên hoặc đoạt huy chương, giải thưởng trong các giải đấu thể thao thành tích cao.
Về tài chính, sử dụng ngân sách nhà nước theo dự toán đã được phê duyệt, đồng thời huy động, sử dụng các nguồn xã hội hóa hợp pháp.
Giám đốc Sở GD&ÐT TP.HCM Nguyễn Văn Hiếu cho biết Sở GD&ÐT ký liên tịch với Sở VH&TT TP.HCM để sử dụng các thiết chế văn hóa, cơ sở vật chất của ngành văn hóa, thể thao phục vụ cho việc dạy và học của các cơ sở giáo dục trên địa bàn thành phố, hướng tới giáo dục toàn diện học sinh và mục tiêu mỗi học sinh thành phố biết chơi ít nhất 1 môn thể thao và 1 môn nghệ thuật/nhạc cụ, triển khai từ năm học này.
Nhà trường lo kinh phí
Bà Đoàn Thu Hà, Hiệu trưởng trường liên cấp Sentia (Hà Nội), chia sẻ nhà trường triển khai dạy học cá nhân hóa. Ở bậc THPT, những học sinh lựa chọn môn Mỹ thuật, Âm nhạc thường có định hướng đi sâu vào các chuyên ngành nghệ thuật này một cách chuyên nghiệp hóa như họa sĩ, nhạc sĩ.
Vì vậy, ví dụ với môn Mỹ thuật, nhà trường đã mời họa sĩ làm giáo viên thỉnh giảng cho học sinh các lớp nâng cao. Với môn âm nhạc, tháng 11 hàng năm, nhà trường có đêm hội gió đầu mùa. Học sinh biểu diễn văn nghệ, phụ huynh tham dự. Đây là đêm nhạc có mời nghệ sĩ đến biên đạo, dàn dựng thanh nhạc, hợp xướng.
Bà Hà khẳng định lớp học có mời họa sĩ giảng dạy hay đêm hội gió đầu mùa không làm phát sinh chi phí đối với phụ huynh vì học phí đã được công bố từ đầu khóa học.
Số lượng học sinh tham gia lớp học mỹ thuật nâng cao không lớn, số lượng tiết dạy không nhiều nên nằm trong phạm vi chi trả của nhà trường. Đêm hội gió đầu mùa lấy một phần kinh phí của nhà trường, phần lớn do phụ huynh ủng hộ.
Sự ủng hộ ở đây là tận dụng các mối quan hệ của phụ huynh hoặc thậm chí chính phụ huynh làm trong lĩnh vực nghệ thuật đó sẽ tham gia hỗ trợ. Phụ huynh có thể mời biên đạo về dàn dựng tiết mục cho lớp con.
Ở góc độ trường công lập, một lãnh đạo trường THCS tại Hà Nội băn khoăn về vấn đề kinh phí. Bởi tiêu chí mời chuyên gia nghệ sĩ đã được Bộ GD&ĐT quy định rõ.
Trong công văn, Bộ GD&ĐT chỉ yêu cầu sử dụng ngân sách nhà nước theo dự toán đã được phê duyệt, đồng thời huy động, sử dụng các nguồn xã hội hóa hợp pháp.
Sở GD&ĐT chủ động tham mưu với UBND các tỉnh, thành phố chính sách đãi ngộ cho chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ… được mời phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương và các quy định của pháp luật. Như vậy, trường muốn thực hiện phải chờ hướng dẫn của Sở GD&ĐT.
Tuy vậy, điều quan trọng hơn hết là sự đồng thuận của phụ huynh. Đối với trường công lập, nhu cầu của phụ huynh rất khác nhau. Có phụ huynh muốn con chuyên tâm học văn hóa để đỗ đạt, thi cử; có phụ huynh mong con phát triển toàn diện.
Khi triển khai việc đưa chuyên gia, nghệ sĩ vào các trường công lập tham gia các hoạt động buổi 2 (buổi học triển khai các hoạt động giáo dục ngoài chương trình học chính khóa), lãnh đạo nhà trường phải có sự tính toán kỹ lưỡng, khảo sát nhu cầu thực tế cũng như kế hoạch triển khai xã hội hóa giáo dục.
Nếu không thực hiện được, chẳng những không nhận được sự ủng hộ mà thậm chí sẽ kéo theo nhiều hệ lụy. Hơn nữa, việc triển khai này chỉ phù hợp với từng giai đoạn cụ thể.
Ví dụ đối với học sinh cuối cấp (lớp 9, lớp 12) chuẩn bị cho kì thi chuyển cấp, tuyển sinh đại học, nên ưu tiên bồi dưỡng các môn văn hóa thay vì các hoạt động trải nghiệm.
Mục Giáo dục giới thiệu đến bạn đọc những cuốn sách nuôi dạy trẻ trong thời đại 4.0.
Cuốn sách Nuôi con 4.0 - Làm thế nào để trẻ không bị nghiện thiết bị công nghệ? của TS Shimi Kang (nhà khoa học, tâm lý học, chuyên gia giáo dục, tác giả của nhiều tựa sách bán chạy) được đánh giá là hữu ích cho các phụ huynh có con em nghiện sử dụng thiết bị điện tử.
TS Shimi Kang đưa ra hàng loạt dẫn chứng và phân tích khoa học về cách thức tác động của thiết bị công nghệ đến bộ não đang trong giai đoạn phát triển của trẻ. Sau đó, bà chỉ ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe, hành vi và tính cách của trẻ.
