Chiều 24-11, tham gia thảo luận về dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) tại hội trường, đại biểu Quốc hội Đỗ Đức Hiển (Đoàn TP HCM) đánh giá cao công tác chuẩn bị hồ sơ và nội dung dự kiến tiếp thu, giải trình của cơ quan chủ trì soạn thảo đối với dự án Luật Báo chí (sửa đổi).
Đại biểu Quốc hội Đỗ Đức Hiển phát biểu góp ý về dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi). Ảnh: Phạm Thắng
Theo đại biểu, dự án luật đã cơ bản bám sát chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại và yêu cầu đẩy mạnh sắp xếp hệ thống báo chí, truyền thông.
Góp ý vào một số nội dung cụ thể, đại biểu Đỗ Đức Hiển cho biết so với quy định tại Luật Báo chí hiện hành, khoản 1 Điều 16 dự thảo Luật không giải thích khái niệm về cơ quan báo chí, đồng thời bổ sung cụm từ "có cơ quan báo chí trực thuộc theo quy định của Luật này".
Tuy nhiên, theo đại biểu Hiển, qua rà soát các quy định về loại hình cơ quan báo chí tại Điều 16 thì chỉ khoản 6 về Cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện đề cập đến nội dung có cơ quan báo chí trực thuộc; quy định tại khoản 5 về Cơ quan tạp chí khoa học và khoản 7 về Cơ quan báo và phát thanh truyền hình không đề cập đến việc có hay không có cơ quan báo chí trực thuộc.
Dẫn Quy định số 373 của Ban Bí thư, đại biểu Đỗ Đức Hiển cho biết có quy định Cơ quan báo và phát thanh truyền hình hoạt động theo loại hình đơn vị sự nghiệp có thu (khoản 11 Điều 2);… Trường hợp cần thiết, ban thường vụ tỉnh uỷ, thành ủy xem xét, quyết định cho lập thêm… đơn vị sự nghiệp trực thuộc cơ quan báo và phát thanh, truyền hình tỉnh, thành phố (khoản 2 Điều 3).
Mặt khác tại Khoản 1 Điều 21 dự thảo luật quy định cơ quan báo chí hoạt động theo loại hình đơn vị sự nghiệp công lập. Do đó, đại biểu Đỗ Đức Hiển đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ trong trường hợp Cơ quan báo và phát thanh truyền hình được thành lập thêm đơn vị sự nghiệp công lập thì đơn vị đó có thể là cơ quan báo chí hay không. "Nội dung này cần được quy định cụ thể trong dự thảo Luật để bảo đảm thể chế hóa phù hợp quy định của Ban Bí thư và bảo đảm logic với quy định tại khoản 1 Điều 16 như đã nêu trên"- đại biểu Đỗ Đức Hiển nêu quan điểm.
Vị đại biểu đoàn TP HCM cho biết theo Quyết định số 362 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, có 6 cơ quan báo chí được thực hiện theo mô hình cơ quan truyền thông đa phương tiện. Tuy nhiên, mỗi cơ quan có mô hình tổ chức, cấp quản lý và cơ chế tài chính khác nhau. Theo đại biểu, việc tiếp cận về mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện còn chưa có sự thống nhất về nội hàm, tiêu chí.
Tại lần sửa đổi luật này, cơ quan soạn thảo đã bổ sung quy định tại Khoản 6 Điều 16 dự thảo Luật về cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện. Theo đó, xác định cơ quan này là cơ quan báo chí có các đặc điểm: Có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; có cơ chế đặc thù về tài chính; được thành lập phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Song theo đại biểu Đỗ Đức Hiển, quy định của dự thảo luật về cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện như đã nêu trên chưa bảo đảm tính bao quát, vừa thừa, vừa thiếu, nhất là chưa làm rõ được những đặc thù về tiêu chí thành lập, cơ quan có thẩm quyền thành lập và địa vị pháp lý của mô hình báo chí lớn và quan trọng này.
Việc quy định việc thành lập cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện phải phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí là không có gì khác biệt so với cơ quan báo chí khác, bởi một trong những điều kiện được thành lập, cấp phép hoạt động của tất cả các cơ quan báo chí là phải phù hợp với Chiến lược này.
Trong khi đó, tiêu chí có cơ chế đặc thù về tài chính thực chất là chính sách mà cơ quan báo chí này được hưởng khi được công nhận là cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện mà không phải là tiêu chí để hình thành nên cơ quan này. Ngoài ra, việc giao Chính phủ quy định chi tiết về cơ chế đặc thù về tài chính với từng cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện nhưng chưa xác định nguyên tắc, nội dung đặc thù là gì cũng chưa đủ rõ và khó xác định.
Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã có báo cáo dự kiến tiếp thu ý kiến thẩm tra của Ủy ban Văn hóa và Xã hội, ý kiến của một số đại biểu phát biểu tại tổ, theo hướng sẽ báo cáo cơ quan có thẩm quyền bổ sung quan điểm mới về phát triển và quản lý báo chí để cho phép TP Hà Nội và TP HCM được thành lập cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện.
Nhưng theo quan điểm của đại biểu Đỗ Đức Hiển, việc dự thảo luật chưa có quy định về tiêu chí thành lập, cơ quan có thẩm quyền thành lập cũng sẽ làm cho mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện rất khó hình dung và khó triển khai trên thực tế. Vì vậy, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc chỉnh lý thêm.
Đại biểu Đỗ Đức Hiển cũng góp ý vào các quy định chuyển tiếp tại dự thảo luật để việc áp dụng pháp luật sau khi luật có hiệu lực thi hành được liên tục, không có khoảng trống, gây ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các cơ quan báo chí cũng như công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.
Theo đại biểu Đỗ Đức Hiển, Điều 51 của dự thảo luật đã có quy định chuyển tiếp đối với các cơ quan báo chí trực thuộc tổ chức xã hội, tổ chức - xã hội nghề nghiệp theo hướng nếu các cơ quan này đã được cấp phép hoạt động trước khi luật có hiệu lực thì được tiếp tục hoạt động cho đến khi giấy phép hết hiệu lực, nhưng như vậy là chưa đầy đủ.
Nhấn mạnh hiện nay vẫn còn một số cơ quan báo chí khác thuộc địa phương cũng đã được cấp giấy phép, đang hoạt động tốt, trong đó có những cơ quan báo chí uy tín, có thương hiệu, đại biểu Đỗ Đức Hiển đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát thêm và bổ sung quy định chuyển tiếp, tạo điều kiện sắp xếp phù hợp đối với các cơ quan báo chí này.
Bên cạnh đó, do tên gọi của mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện được quy định tại dự thảo luật là khác với mô hình cơ quan truyền thông đa phương tiện được xác định tại pháp luật báo chí trước đây, nên cũng cần có quy định chuyển tiếp theo hướng công nhận các cơ quan này được tiếp tục hoạt động theo mô hình mới mà không phải thành lập lại để tránh vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.
