Phát biểu mới đây của Jensen Huang, giám đốc điều hành Nvidia đã gây ra một cuộc tranh luận toàn cầu khi ông cho rằng trong thời đại trí tuệ nhân tạo (AI), bằng đại học không còn là con đường duy nhất để đạt được thành công. Theo ông, các nghề thủ công như thợ điện, thợ sửa ống nước hay thợ cơ khí có thể trở thành "mỏ vàng" thực sự của thế kỷ 21.
Trong buổi trò chuyện với Channel 4 News tại Anh, nhà sáng lập Nvidia cho biết: "Nếu là thợ điện, thợ sửa ống nước hay thợ mộc, ngành công nghiệp sẽ cần hàng trăm nghìn người trong các vị trí này để xây dựng tất cả các nhà máy đang được triển khai".
Huang nhấn mạnh rằng sự bùng nổ của các trung tâm dữ liệu phục vụ AI đang tạo ra một nhu cầu nhân lực khổng lồ, đặc biệt là trong các ngành nghề lao động có tay nghề cao. "Phân khúc thủ công lành nghề của mọi nền kinh tế sẽ chứng kiến sự bùng nổ. Con số này sẽ phải tăng gấp đôi, gấp đôi, rồi lại gấp đôi mỗi năm", ông nói thêm.
Trong khi thế hệ Gen Z liên tục được cảnh báo về khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm khi AI đe dọa các công việc cấp đầu vào, CEO của NVIDIA Jensen Huang lại đưa ra quan điểm hoàn toàn khác. Ông khẳng định rằng thực tế có hàng nghìn công việc đang chờ đợi giới trẻ, nhờ vào sự bùng nổ của các trung tâm dữ liệu, miễn là họ sẵn sàng theo học các trường dạy nghề.
Phát ngôn này đã đảo ngược cách nhìn truyền thống về thị trường lao động. Trong khi nhiều người trẻ thuộc thế hệ Gen Z lo ngại rằng AI sẽ cướp mất công việc của họ thì Huang lại tin rằng chính AI đang tạo ra hàng ngàn việc làm mới.
"Thế hệ triệu phú tiếp theo của Mỹ có thể sẽ không phải là các kỹ sư phần mềm hay chuyên gia tài chính, mà là những người thợ điện và thợ sửa ống nước", ông dự đoán. Theo ông, sự trỗi dậy của các trung tâm dữ liệu và cơ sở hạ tầng công nghệ vật lý đang khiến nhu cầu về nhân lực kỹ thuật tăng mạnh, một xu hướng mà hệ thống giáo dục cần nhanh chóng thích ứng.
Huang cho rằng các bạn trẻ nên cân nhắc học trường nghề thay vì chỉ chạy theo bằng cấp đại học. Ông nói rằng nếu quay lại tuổi 20, bản thân ông sẽ chọn ngành khoa học vật lý thay vì phần mềm. "Đối với chàng trai Jensen 20 tuổi, có lẽ cậu ấy sẽ chọn khoa học vật lý", ông chia sẻ, hàm ý rằng tương lai của công nghệ nằm ở thế giới vật chất, nơi máy móc, năng lượng và hạ tầng đóng vai trò trung tâm, chứ không chỉ trong những dòng mã lập trình.
Không chỉ Huang, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp lớn khác cũng đang bày tỏ quan điểm tương tự. Larry Fink, giám đốc điều hành BlackRock từng cảnh báo rằng Mỹ có nguy cơ thiếu hụt nghiêm trọng lao động có tay nghề cao. "Tôi thậm chí đã nói với các thành viên trong nhóm của ông Trump rằng chúng ta sắp hết thợ điện cần thiết để xây dựng các trung tâm dữ liệu AI", Fink phát biểu tại một hội nghị năng lượng hồi tháng 3. "Chúng ta không có đủ người".
Trong cuộc phỏng vấn với Channel 4 News ở Vương quốc Anh, ông Huang nhấn mạnh rằng nếu là thợ điện, thợ sửa ống nước hay thợ mộc, ngành công nghiệp sẽ cần hàng trăm nghìn người trong các vị trí này để xây dựng tất cả các nhà máy đang được triển khai.
Trên thực tế, nhu cầu lao động trong các ngành kỹ thuật và xây dựng đang tăng mạnh trên toàn cầu. Ở Nam Phi, Bộ Giáo dục và Đào tạo Đại học đã xác định nghề sửa ống nước là một trong những kỹ năng khan hiếm nhất, khiến nó trở thành lựa chọn nghề nghiệp hấp dẫn đối với thanh niên. Chính phủ nước này đang đầu tư mạnh vào các dự án cơ sở hạ tầng và năng lượng tái tạo, dự kiến cần đến hàng chục nghìn thợ điện, thợ hàn và kỹ thuật viên trong vài năm tới.
Những công việc đòi hỏi sự khéo léo, sáng tạo và kỹ năng thực hành vẫn giữ vai trò then chốt trong nền kinh tế số. Mặc dù AI có thể tự động hóa nhiều tác vụ, nó không thể thay thế những công việc cần sự hiểu biết vật lý và khả năng thích ứng linh hoạt của con người. "Công nghệ sẽ nâng cao chứ không xóa bỏ năng lực của con người", Huang khẳng định.
Tuy nhiên, sự mở rộng của các trung tâm dữ liệu cũng đặt ra những thách thức mới về môi trường. Các chuyên gia cảnh báo rằng những công trình khổng lồ này tiêu tốn lượng điện và nước khổng lồ, có thể ảnh hưởng đến tài nguyên tự nhiên và cộng đồng xung quanh. Một số nhà hoạt động môi trường gọi đây là "cái giá phải trả cho tương lai kỹ thuật số", khi các hệ sinh thái bị đe dọa bởi nhu cầu năng lượng không ngừng gia tăng.
Dù vậy, phần lớn giới phân tích vẫn cho rằng đây là cơ hội vàng cho người lao động trong kỷ nguyên AI. Trong bối cảnh nhiều công việc trí óc bị thay thế, những nghề thủ công và kỹ thuật lại trở thành nền tảng cho nền kinh tế mới. Thế giới đang bước vào giai đoạn mà sự thịnh vượng không chỉ đến từ bàn phím, mà còn từ bàn tay của những người thợ lành nghề, những người sẽ xây dựng nên hạ tầng của trí tuệ nhân tạo.
Theo lời của CEO Nvidia, trong thời đại mà công nghệ thay đổi từng ngày, "người hiểu máy móc không chỉ là kỹ sư phần mềm, mà còn là người biết lắp đặt, bảo trì và vận hành chúng". Và có lẽ, đó mới chính là nhóm người sẽ nắm giữ chìa khóa của nền kinh tế AI trong thập niên tới.
