Hãng Reuters ngày 10/9 đưa tin, các thương nhân và nhà phân tích cho biết nông dân Mỹ đang thất thu hàng tỷ USD từ doanh số bán đậu nành cho Trung Quốc giữa mùa cao điểm, do các cuộc đàm phán thương mại bị đình trệ khiến xuất khẩu cũng đình trệ và các nhà cung cấp Nam Mỹ đối thủ nhảy vào lấp đầy khoảng trống.
Theo hai thương nhân tại châu Á, các nhà nhập khẩu Trung Quốc đã đặt mua khoảng 7,4 triệu tấn đậu nành cho đơn hàng tháng 10 năm nay, chủ yếu đến từ Nam Mỹ, đáp ứng 95% nhu cầu dự kiến của Trung Quốc trong tháng đó và 1 triệu tấn cho đơn hàng tháng 11, tương đương khoảng 15% lượng nhập khẩu dự kiến.
Một trong hai thương nhân này - làm việc tại một công ty thương mại quốc tế ở Singapore - cho biết, vào thời điểm này năm ngoái, khách hàng Trung Quốc đã đặt mua khoảng 12 triệu đến 13 triệu tấn đậu nành Mỹ cho đơn hàng tháng 9 đến tháng 11.
Mỹ thường xuất khẩu phần lớn đậu nành sang Trung Quốc từ tháng 9 đến tháng 1, trước khi đậu nành sau thu hoạch của Brazil được đưa ra thị trường, nhưng trong niên vụ mới, khách hàng Trung Quốc vẫn chưa đặt bất kỳ đơn hàng nào của Mỹ. Ảnh: Reuters
Reuters đưa tin, Mỹ thường xuất khẩu phần lớn đậu nành sang Trung Quốc từ tháng 9 đến tháng 1, trước khi đậu nành sau thu hoạch của Brazil được đưa ra thị trường, nhưng theo các thương nhân theo dõi các đơn hàng, khách hàng Trung Quốc vẫn chưa đặt bất kỳ đơn hàng nào của Mỹ cho niên vụ mới.
Mỹ đã bán khoảng 22,9 triệu tấn đậu nành cho khách hàng số một là Trung Quốc trong niên vụ kéo dài đến tháng 8/2025. Trung Quốc đã chi 12,8 tỷ USD để mua đậu nành của Mỹ vào năm 2024.
"Nếu nhìn vào tình hình hiện tại, chúng tôi cho rằng đậu nành Nam Mỹ sẽ là nguồn cung [của Trung Quốc] cho đến cuối năm nay", thương nhân Singapore cho biết.
Việc vắng bóng khách hàng Trung Quốc trong thời gian dài dự kiến sẽ tiếp tục gây áp lực lên giá đậu nành kỳ hạn chuẩn tại Sàn giao dịch Hàng hóa Chicago (Mỹ), vốn đã dao động quanh mức thấp nhất trong 5 năm qua.
Giá đậu nành Mỹ rẻ hơn khoảng 80 đến 90 cent mỗi giạ (đơn vị đo lường, tương đương 35,2 lít) so với đậu nành Brazil cho đơn hàng tháng 9-10, nhưng mức thuế 23% của Trung Quốc đối với các lô hàng từ Mỹ khiến chi phí nhập khẩu tăng thêm 2 USD/giạ, các thương nhân cho biết.
Mặc dù các quốc gia khác đã đặt mua đậu nành Mỹ, Dan Basse - chủ tịch công ty nghiên cứu thị trường AgResource Co tại Chicago - ước tính rằng nếu Trung Quốc tiếp tục bỏ qua thị trường Mỹ cho đến giữa tháng 11, tổng doanh số bán hàng cho Trung Quốc bị mất có thể lên tới 14-16 triệu tấn.
Bộ Nông nghiệp Mỹ có thể sẽ bắt đầu cắt giảm dự báo xuất khẩu đậu nành của Mỹ năm 2025/26 trong báo cáo Ước tính Cung và Cầu Nông nghiệp Thế giới được công bố hàng tháng, và có thể sẽ có những điều chỉnh tiếp theo nếu chiến tranh thương mại không được giải quyết, Basse cho biết.
Trong triển vọng trước đó, Bộ Nông nghiệp Mỹ đã ước tính xuất khẩu đậu nành của Mỹ ở mức 46,4 triệu tấn cho niên vụ 2025/26, giảm so với mức 51,02 triệu tấn của năm ngoái.
Nếu một thỏa thuận thương mại Trung-Mỹ được đạt được, triển vọng cho đậu nành Mỹ có thể cải thiện đáng kể. Ảnh: Reuters
Chờ đợi hiệp định thương mại
Tuy nhiên, theo Reuters, Trung Quốc vẫn chưa hoàn toàn đóng cửa đối với đậu nành Mỹ, với rất nhiều đơn hàng được đặt để giao từ tháng 11/2025 đến tháng 1/2026.
"Đậu nành Mỹ hiện đang có giá hấp dẫn đối với nhiều khách hàng ngoài Trung Quốc, đặc biệt là với sự cạnh tranh hạn chế trong mùa kinh doanh cao điểm", Johnny Xiang - nhà sáng lập công ty tư vấn AgRadar Consulting có trụ sở tại Bắc Kinh - cho biết.
"Ngược lại, nhu cầu mạnh mẽ của Trung Quốc đã đẩy giá đậu nành Brazil tăng cao khi mùa kinh doanh của họ kết thúc. Nếu một thỏa thuận thương mại Trung-Mỹ đạt được, triển vọng cho đậu nành Mỹ có thể cải thiện đáng kể", ông nói.
Reuters đưa tin, đậu nành Brazil có giá đắt đỏ đang đe dọa lợi nhuận của các nhà chế biến hạt có dầu Trung Quốc, với biên độ lợi nhuận nghiền hạt tại thành phố Nhật Chiếu - trung tâm chế biến chính của Trung Quốc - đã chuyển sang mức âm trong hai tuần qua sau khi đạt mức dương vào đầu tháng 8.
Nhập khẩu đậu nành của Trung Quốc đạt mức cao kỷ lục trong các tháng 5, 6, 7 và 8, làm tăng lượng hàng tồn kho, một phần là để phòng ngừa nguy cơ gián đoạn nguồn cung trong quý IV.
"Hiện tại không có nhiều thông tin về [khách hàng] Trung Quốc", một nhà xuất khẩu đậu nành Mỹ cho biết. "Nếu đây là thời điểm bình thường, chúng tôi đã có thể xuất khẩu 15 chuyến hàng mỗi tuần."
