Cuộc chiến giành trí tuệ nhân tạo đang trở nên cực kỳ gay gắt và mang tính cá nhân. Trong những ngày gần đây, sau khi nhiều nhà nghiên cứu hàng đầu của OpenAI rời bỏ công ty để gia nhập Meta, một nhân viên còn lại đã công khai bộc lộ sự suy sụp tinh thần trên mạng xã hội.
"Không nhiều người bên ngoài công ty biết họ tài năng và tận tụy đến mức nào," Cheng Lu, một thành viên trong đội ngũ kỹ thuật của OpenAI, đăng tải trên X vào ngày 29 tháng 6, bình luận về một bài đăng thông báo rằng CEO Meta Mark Zuckerberg đã "săn đầu người" thành công bốn nhà nghiên cứu Trung Quốc ưu tú. Anh tiếp tục: "Thật là mất mát lớn cho OpenAI và tôi cảm thấy thực sự thất vọng vì ban lãnh đạo đã không giữ được họ."
Ảnh chụp màn hình bài đăng của Cheng Lu
Bài đăng này, dù sau đó bị xóa, đã nhanh chóng lan truyền và tiết lộ điều mà Silicon Valley luôn cố gắng che giấu: chi phí cảm xúc và tâm lý của việc xây dựng cái gọi là tương lai trí tuệ.
Dòng tweet đầy cảm xúc này của nhân viên diễn ra trong bối cảnh tờ WIRED báo cáo rằng OpenAI đang tạm đóng cửa toàn bộ một tuần, buộc nhân viên phải nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng sau thời gian dài không ngừng nghỉ để tạo ra Trí tuệ Nhân tạo Tổng quát (AGI).
Nội bộ công ty cho biết điều này như một kỳ nghỉ rất cần thiết. Tuy nhiên, đối với một công ty đang bị cuốn vào cuộc chiến nhân tài tàn khốc, kỳ nghỉ bắt buộc này có vẻ ít giống một sáng kiến chăm sóc sức khỏe mà giống như việc bấm nút báo động khẩn cấp hơn.
Câu chuyện về cuộc khủng hoảng nhân tài đã âm thầm hình thành trong nhiều tháng qua. Nhiệm vụ xây dựng một trí tuệ giống như thần thánh không phải là công việc tiêu chuẩn từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều. Các báo cáo từ bên trong ngành mô tả những tuần làm việc kiệt sức 80 giờ như mức cơ bản đối với các nhà nghiên cứu tại các phòng thí nghiệm AI hàng đầu.
Công việc này đã trở thành một cuộc thánh chiến, đòi hỏi sự cống hiến tuyệt đối từ những tín đồ của nó. Trong nhiều năm, lời hứa về việc đạt được AGI - một công nghệ có thể giải quyết tất cả các vấn đề của nhân loại - đã đủ để nuôi dưỡng sự hy sinh này. Bản thân sứ mệnh chính là phần thưởng.
Nhưng giờ đây, niềm tin đó đang bị thử thách. Chất xúc tác cho cuộc khủng hoảng rõ ràng này chính là Meta. Trong khi các kỹ sư OpenAI bày tỏ cảm xúc như thể họ đã mất đi những người thân yêu, các báo cáo cho biết ông chủ Meta, Mark Zuckerberg đang tập hợp một đội AI tinh hoa mới, được bổ sung bởi những tài năng từ OpenAI và Google DeepMind.
Đây là một nước cờ đầy quyền lực im lặng và có phương pháp có thể cuối cùng sẽ nghiêng cán cân AI về phía ông, đặc biệt nếu OpenAI - nhà phát triển ChatGPT - tiếp tục chảy máu chất xám.
Đây chính là hình ảnh thực sự của "cuộc cách mạng AI" năm 2025. Không chỉ là những dòng code và demo chatbot, mà là sự suy sụp cảm xúc, chảy máu nhân tài, và các tỷ phú đối xử với các phòng thí nghiệm nghiên cứu như những đội bóng fantasy.
Vấn đề này của OpenAI không phải mới, nhưng nó đang trở nên khó che giấu hơn. Công ty đã trải qua nhiều lần ra đi của các giám đốc điều hành trong hai năm qua, bao gồm vụ sa thải và phục chức kịch tính của CEO Sam Altman - một cuộc khủng hoảng đã phơi bày những căng thẳng nội bộ dai dẳng về an toàn, tốc độ và quyền lực.
CEO Sam Altman của OpenAI
Giờ đây, với những nhà nghiên cứu hàng đầu đào tẩu và những người khác bị lung lay rõ rệt, quyết định tạm dừng để có một tuần chăm sóc sức khỏe của công ty có vẻ ít giống một đặc quyền mà giống như việc kiểm soát thiệt hại hơn.
Liệu OpenAI có đang cố gắng sửa chữa một vấn đề văn hóa sâu xa bằng một miếng băng dính “dán tạm” trong một tuần? Bằng cách buộc mọi người cùng lúc nghỉ ngơi, họ có thể đang cố gắng hạn chế nạn chảy máu chất xám, ngăn chặn các nhà tuyển dụng lôi kéo các nhân viên kiệt sức.
Điều này xảy ra trong bối cảnh OpenAI đang xung đột về quyền lợi với người đỡ đầu của mình, hãng Microsoft và nhiều khả năng sẽ không còn nguồn tiền hào phóng từ nhà tài trợ này. Vì vậy đây dường như là nỗ lực trong tuyệt vọng để cầm máu và giữ chân các nhân tài.
Điều trớ trêu là, dù cho có bao nhiêu bài viết về AI thống trị thế giới, những gì chúng ta thấy tại OpenAI lại mang bản chất sâu sắc của con người: kiệt sức, đau buồn, bất định. Ngay cả những kỹ sư giỏi nhất trong những phòng thí nghiệm quyền lực nhất cũng đang đạt đến giới hạn của họ.
Đối với những người hoài nghi AI, khoảnh khắc này thật sự đáng chú ý. Không phải vì nó chứng minh AI không quan trọng, mà vì nó cho thấy cơ sở hạ tầng AI thực sự mong manh như thế nào. Không phải máy chủ hay mô hình, mà là con người. Những bộ não con người đằng sau những bộ não nhân tạo.
(Theo Gizmodo)
