Hội thảo quy tụ 200 đại biểu là các giáo sư, bác sĩ, giảng viên, các chuyên gia đến từ Đức, Pháp, Hoa Kỳ, Úc, Bồ Đào Nha... cùng đại diện các Cơ quan Trung ương, viện nghiên cứu, trường đại học, bệnh viện và doanh nghiệp xã hội hoạt động trong lĩnh vực phụ nữ, gia đình, tâm lý, y tế và công tác xã hội tại Việt Nam, các cơ quan thông tấn báo chí.
Đây là diễn đàn học thuật liên ngành nhằm chia sẻ tri thức, trao đổi kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp thực tiễn trong chăm sóc sức khỏe tâm thần phụ nữ và gia đình trong bối cảnh mới.
Toàn cảnh hội thảo ngày 5/12
Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS.TS Trần Quang Tiến, Giám đốc Học viện Phụ nữ Việt Nam cho biết: Sức khỏe tâm thần là một phần không thể tách rời của sức khỏe tổng thể. Trong những năm gần đây, các vấn đề sức khỏe tâm thần, đặc biệt là sức khỏe tâm thần của phụ nữ và gia đình, ngày càng được quan tâm trên toàn cầu.
Phụ nữ, những người thường giữ vai trò trung tâm và là trụ cột cảm xúc trong gia đình. Họ phải đối mặt với nhiều áp lực đa chiều trong cuộc sống, công việc, và quá trình sinh học (như mang thai, sinh nở, mãn kinh). Những biến đổi về kinh tế – xã hội, áp lực công việc, sự thay đổi mô hình gia đình, và những thách thức mới từ môi trường số đang tác động mạnh mẽ đến đời sống tinh thần của họ.
PGS.TS Trần Quang Tiến, Giám đốc Học viện Phụ nữ Việt Nam, phát biểu tại hội thảo
Việc đảm bảo sức khỏe tâm thần cho phụ nữ không chỉ là bảo vệ một cá nhân mà còn là bảo vệ sức khỏe và sự phát triển bền vững của cả gia đình và cộng đồng. Một người mẹ, người vợ hoặc người con gái khỏe mạnh về tinh thần sẽ là nguồn năng lượng tích cực, kiến tạo nên một tổ ấm an toàn và hạnh phúc. Ngược lại, những vấn đề về tâm lý có thể tạo ra những tác động lan tỏa, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của mọi thành viên.
Các thách thức trong sức khỏe tâm thần ngày càng phức tạp và đa dạng, chúng không chỉ nằm ở khía cạnh y học đơn thuần. Chính vì vậy, việc nghiên cứu và phát triển các mô hình chăm sóc sức khỏe tâm thần theo hướng liên ngành, tích hợp và dựa vào cộng đồng trở nên vô cùng cần thiết.
Tiếp cận liên ngành mà chúng ta hướng tới không chỉ dừng lại ở việc "giới thiệu" bệnh nhân sang một chuyên khoa khác. Nó là sự hợp tác song hành, nơi các chuyên gia chia sẻ dữ liệu và cùng nhau kiến tạo một Kế hoạch Chăm sóc Cá nhân hóa. Mô hình này cho phép chúng ta không chỉ điều trị bệnh lý mà còn củng cố hệ thống gia đình – biến gia đình từ một nguồn gây căng thẳng thành một hệ thống hỗ trợ vững chắc, bao gồm cả việc giáo dục người bạn đời và hỗ trợ tâm lý cho con cái của người bệnh.
PGS.TS. Trần Thị Lệ Thu - Viện Khoa học Xã hội, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Hội thảo hôm nay tiếp nối nỗ lực trong nhiều năm qua của Học viện Phụ nữ Việt Nam nhằm kiến tạo một diễn đàn học thuật uy tín. Đây là nơi quy tụ các học giả, nhà hoạch định chính sách, và chuyên gia thực hành trong các lĩnh vực tâm lý, y tế, giáo dục, công tác xã hội và phát triển cộng đồng để cùng gặp gỡ, trao đổi và kết nối. Hội thảo lần này mang ba ý nghĩa nổi bật khẳng định giá trị mà sự kiện mang lại:
Thứ nhất, Hội thảo là không gian tập hợp tri thức quốc tế. Chúng ta có sự hiện diện của các chuyên gia hàng đầu từ nhiều quốc gia như Đức, Bồ Đào Nha, Pháp, Úc, Hàn Quốc, Hoa Kỳ…Họ sẽ cùng các nhà khoa học trong nước để chia sẻ tri thức mới, kinh nghiệm thực tiễn và những mô hình tiên phong về chăm sóc sức khỏe tâm thần cho phụ nữ và gia đình.
Thứ hai, Hội thảo thúc đẩy sự kết nối và đối thoại đa chiều. Đây là không gian để các thế hệ chuyên gia, các ngành liên quan và các nền tảng nghiên cứu – thực hành khác nhau có thể kết nối, đối thoại và hình thành những hướng hợp tác mới. Đây cũng là dịp để nhiều gương mặt lần đầu tham dự gặp gỡ những học giả đã đồng hành trong các hoạt động nghiên cứu của chúng ta trong suốt thời gian qua.
Thứ ba , Hội thảo năm nay được thiết kế theo hướng tăng cường tính ứng dụng và liên ngành. Các phiên làm việc khuyến khích sự tham gia của các đơn vị thực hành, cơ quan chính sách, tổ chức xã hội và doanh nghiệp – những chủ thể có vai trò quan trọng trong mạng lưới chăm sóc sức khỏe tâm thần tại Việt Nam.
Chúng tôi tin rằng sự kết nối giữa nghiên cứu – chính sách – thực tiễn sẽ góp phần tạo ra các giải pháp khả thi, sáng tạo và phù hợp với bối cảnh Việt Nam. Điều này đặc biệt quan trọng trong các lĩnh vực chuyên biệt như hỗ trợ phụ nữ có con gặp rối nhiễu tâm lý, chăm sóc sức khỏe tinh thần trong môi trường số, hay các mô hình điều phối liên ngành trong cộng đồng.
GS.TS Đặng Hoàng Minh, Chủ nhiệm Khoa Các khoa học Giáo dục, Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội)
GS.TS Đặng Hoàng Minh, Chủ nhiệm Khoa Các khoa học Giáo dục, Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết, tại Việt Nam, bên cạnh sự phát triển nhanh của nền kinh tế, tỷ lệ người dân có vấn đề sức khỏe tâm thần trong dân số cũng tăng, tương đương như ở các nước phát triển. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng về chăm sóc sức khỏe tâm thần ở nước ta còn hạn chế, mới chỉ tập trung ở các thành phố lớn và thiếu chuyên gia về sức khỏe tâm thần.
Hiện chỉ có 1 bác sĩ tâm thần trên 100.000 người dân, thấp hơn rất nhiều so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Bên cạnh đó, các chuyên gia sức khỏe tâm thần không phải bác sĩ như tâm lý lâm sàng, công tác xã hội lâm sàng, trị liệu hoạt động cũng thiếu. Hệ thống dịch vụ sức khỏe tâm thần chủ yếu tập trung tại bệnh viện, trong khi thiếu các chương trình chăm sóc tại cộng đồng. Về chính sách, Việt Nam cũng đang thiếu các quy định hiện đại, đồng bộ và nền tảng pháp lý đủ mạnh cho lĩnh vực này.
Hơn 200 đại biểu, nhà khoa học, cán bộ và sinh viên tham dự
Theo ThS. Trần Huyền Nhung, Giám đốc Doanh nghiệp xã hội Tâm Nhung cho biết: “Chăm sóc sức khỏe tâm thần cho người phụ nữ và gia đình”, lấy phụ nữ làm trọng tâm, dựa trên bằng chứng khoa học trong chăm sóc sức khỏe tâm thần. Phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên gia là nhân viên công tác xã hội, nhà tâm lý học, bác sĩ tâm thần, nhân viên hỗ trợ pháp lý. Chúng tôi tin rằng cách tiếp cận toàn diện này sẽ mang lại sự hỗ trợ kịp thời, hiệu quả và bền vững cho phụ nữ và gia đình trong cộng đồng Đến nay, DNXH Tâm Nhung đã phối hợp thực hiện hơn 414 buổi chuyên đề, cho hơn 39,284 người hưởng lợi từ các nhà máy, trường học và tổ chức xã hội tại nhiều tỉnh thành với nhiều chủ đề đa dạng, gần gũi cuộc sống nhằm nâng cao nhận thức phòng ngừa về sức khỏe tâm thần. Ngoài ra Tâm Nhung còn tổ chức các chương trình tập huấn chuyên môn cho hơn 2,600 nhà thực hành và tham vấn tâm lý cho cá nhân và gia đình.
Hội thảo là cơ hội để chúng ta cùng nhau xây dựng một lời cam kết mạnh mẽ: Sức khỏe Tâm thần là trách nhiệm chung, và tiếp cận liên ngành là con đường dẫn đến sự công bằng và hiệu quả. Chúng ta hãy cùng nhau kiến tạo một tương lai nơi mọi phụ nữ và gia đình đều nhận được sự chăm sóc toàn diện mà họ xứng đáng.
Thùy Dương
