Phó Thủ tướng Lê Thành Long đồng chủ trì Hội thảo quốc gia "Đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi: Thực trạng, thách thức và giải pháp - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Sáng nay, 26/8, tại Nhà Quốc hội, Hội đồng Dân tộc phối hợp với Ủy ban Văn hóa và Xã hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Hội thảo quốc gia "Đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi: Thực trạng, thách thức và giải pháp".
Đây là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, liên quan trực tiếp đến sự nghiệp phát triển bền vững, bảo đảm công bằng xã hội, giữ gìn khối đại đoàn kết toàn dân tộc của đất nước ta.
Xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình mục tiêu quốc gia về hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Chủ tịch Hội đồng dân tộc của Quốc hội Lâm Văn Mẫn, Chủ tịch Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn và Thứ trưởng thường trực Bộ Dân tộc và tôn giáo Hồ Văn Nên đồng chủ trì hội thảo.
Cùng dự có các đồng chí Ủy viên TW Đảng, lãnh đạo các Ủy ban của Quốc hội và các bộ, cơ quan; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương, nhà khoa học, các thầy cô giáo.
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh lưu ý, các kiến nghị, giải pháp cần gắn với bối cảnh Quốc hội sắp xem xét, quyết định nhiều chính sách quan trọng liên quan đến lĩnh vực này tại Kỳ họp thứ Mười tới đây - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, hội thảo là dịp để các bên đề xuất các sáng kiến, ý tưởng và giải pháp có tính khả thi, mang tính đột phá nhằm khắc phục khó khăn, bất cập hiện nay.
Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, các kiến nghị, giải pháp cần gắn với bối cảnh Quốc hội sắp xem xét, quyết định nhiều chính sách quan trọng liên quan đến lĩnh vực này tại Kỳ họp thứ Mười tới đây như: Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) và dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); xem xét báo cáo của Chính phủ về tổng kết giai đoạn I (2021 - 2025) Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đề xuất nhiệm vụ, giải pháp, kinh phí cho giai đoạn II (2026 - 2030) của Chương trình. Đặc biệt, đề xuất, xây dựng, ban hành Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình mục tiêu quốc gia về hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.
Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn cho rằng, phải có nhiều giải pháp mang tính đồng bộ, tổng thể, nhất là về mặt chính sách, pháp luật để nâng cao được chất lượng, hiệu quả hoạt động giáo dục và đào tạo, góp phần xây dựng và phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao cho nhu cầu phát triển toàn diện về kinh tế - xã hội của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, qua đó góp phần củng cố an ninh - quốc phòng ở những địa bàn quan trọng của Tổ quốc.
Các đại biểu phát biểu ý kiến tại hội thảo - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Tại hội thảo, các đại biểu tập trung đánh giá thực trạng chính sách, pháp luật về công tác giáo dục và đào tạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; kết quả thực thi chính sách, pháp luật về công tác giáo dục và đào tạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Đồng thời, kiến nghị các giải pháp để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn thời gian qua, hướng tới tiếp cận giáo dục công bằng đối với đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi…
Nâng dần chất lượng, không hạ chuẩn chung
Phó Thủ tướng Lê Thành Long Phát biểu kết luận hội thảo - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Phát biểu kết luận hội thảo, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho rằng đây là một hội thảo có ý nghĩa hết sức quan trọng, trao đổi về những vấn đề liên quan đến đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Phó Thủ tướng nêu rõ, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi là tương đối toàn diện. Chúng ta cùng lúc thụ hưởng hai nhóm chính sách: Một là dành riêng cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi; hai là chính sách giáo dục chung.
Phó Thủ tướng nêu rõ, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi là tương đối toàn diện - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước là tạo cơ hội bình đẳng để học sinh ở vùng khó khăn tiếp cận nền giáo dục, đồng thời thiết kế cơ chế đặc thù nhằm nâng dần chất lượng, không hạ chuẩn chung.
Chính sách hiện đã bao quát từ học sinh, giáo viên đến nhà quản lý giáo dục; từ đầu tư cơ sở vật chất đến chế độ hỗ trợ. Hệ thống trường lớp được quan tâm đầu tư. Phó Thủ tướng dẫn ra các số liệu cho thấy, đến năm 2025, vùng dân tộc thiểu số có hơn 20.000 trường học, tăng 1.500 trường so với năm 2015, trong đó trường dân tộc nội trú tăng thêm 109. Nhiều trường dân tộc nội trú đạt tỷ lệ học sinh tốt nghiệp 100%; tỷ lệ chung chỉ thấp hơn mặt bằng cả nước 1–1,5%. Khoảng 60% học sinh trường nội trú thi đỗ đại học. Đây là những kết quả cụ thể, minh chứng cho nỗ lực đầu tư và chính sách đúng hướng.
Bên cạnh thành tựu, vẫn còn những hạn chế, khó khăn. Phó Thủ tướng nêu rõ, mạng lưới trường lớp chưa đồng bộ, chất lượng giáo dục chưa đồng đều, tỷ lệ học sinh học tiếp sau trung học cơ sở còn thấp so với mặt bằng chung cả nước. Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học còn thiếu thốn. Nhìn chung, học sinh và giáo viên ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi vẫn còn thiệt thòi so với các vùng khác trong cả nước.
Rà soát lại chính sách
Phó Thủ tướng cho rằng, hiện chúng ta đã có khá nhiều chính sách, do đó, cần rà soát lại chính sách, tránh trùng lặp, chồng chéo, đồng thời đánh giá kỹ những chính sách đã ban hành nhưng chưa triển khai hiệu quả để tìm nguyên nhân - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Về định hướng thời gian tới, Phó Thủ tướng cho rằng, hiện chúng ta đã có khá nhiều chính sách, do đó, cần rà soát lại chính sách, tránh trùng lặp, chồng chéo, đồng thời đánh giá kỹ những chính sách đã ban hành nhưng chưa triển khai hiệu quả để tìm nguyên nhân. "Có phải chúng ta muốn đầu tư nhưng chưa đủ tiền, giáo viên chúng ta muốn có đủ nhưng khi đưa lên vùng cao thì cũng không giữ được chân các thày, các cô? Học sinh thì chúng ta không khuyên được các em đi học?", Phó Thủ tướng đặt vấn đề.
Chính sách mới phải thực sự có tính đột phá. Phó Thủ tướng cho biết, sắp tới, Bộ Chính trị sẽ thông qua nghị quyết về một số giải pháp đột phá trong phát triển giáo dục và đào tạo, trong đó có nhiều nội dung liên quan đến đầu tư cho giáo dục vùng dân tộc thiểu số, miền núi. Phó Thủ tướng dẫn chứng, chúng ta sẽ xây dựng thêm 248 trường nội trú ở khu vực biên giới, hiện thực hóa việc hỗ trợ bữa ăn trưa cho học sinh ở một số địa bàn, triển khai thực hiện Luật Nhà giáo vừa được thông qua, đồng thời chuẩn bị 3 dự luật quan trọng: Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh các bộ, ngành, địa phương sẽ tiếp thu các đề xuất, rà soát trong phạm vi thẩm quyền của mình để tổ chức thực hiện - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Bên cạnh đó, cần tính toán, quy hoạch lại mạng lưới trường lớp khoa học, hợp lý, đặc biệt gắn với chính quyền địa phương 2 cấp. "Trường lớp có chỗ thừa, cũng có những chỗ thiếu; có những chỗ thì cơ sở vật chất chưa bảo đảm. Chúng ta xem xét quy hoạch lại. Chỗ nào thiếu thì xây mới, chỗ nào có sẵn thì nâng cấp để có một hệ thống trường lớp đảm bảo yêu cầu", Phó Thủ tướng nói và nhấn mạnh việc ưu tiên bố trí nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia. Tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục qua bồi dưỡng giáo viên; đặc biệt là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, coi đây là cú hích quan trọng để cải thiện chất lượng giáo dục vùng khó khăn.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh các bộ, ngành, địa phương sẽ tiếp thu các đề xuất, rà soát trong phạm vi thẩm quyền của mình để tổ chức thực hiện.
Đức Tuân
