Thời cơ vàng cho báo chí phát triển đột phá

Chiều 22-8, tại TP Hải Phòng, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với Báo Nhà báo và Công luận tổ chức Diễn đàn Tổng Biên tập năm 2025 với chủ đề "Nghị quyết 57 về Đổi mới sáng tạo: Thời cơ vàng cho báo chí phát triển đột phá".

Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo là quốc sách hàng đầu

Tham dự Diễn đàn có ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; ông Lê Tiến Châu, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Hải Phòng; ông Phan Xuân Thủy, Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; ông Lê Ngọc Châu, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng, cùng hơn 100 tổng biên tập các cơ quan báo chí.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, cho biết đổi mới sáng tạo đang là một xu thế tất yếu, lựa chọn chiến lược, đòi hỏi khách quan và ưu tiên hàng đầu của đất nước ta để hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc. Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã khẳng định: Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo là quốc sách hàng đầu. Tổng Bí thư Tô Lâm cũng nhấn mạnh: "Khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo là đột phá để đưa đất nước bước vào Kỷ nguyên mới, Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam".

Ông Tô Đình Tuân, Tổng Biên tập Báo Người Lao Động, phát biểu tại diễn đàn

Từ quan điểm ấy, Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã ra đời với những điểm mới đột phá, giúp gỡ điểm nghẽn từ nhận thức đến thể chế, góp phần giải phóng sức sáng tạo, nguồn lực đầu tư cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, đặc biệt là xác định "chấp nhận rủi ro, đầu tư mạo hiểm và độ trễ trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo".

Trong kỷ nguyên số, báo chí Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ thông qua chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ, giúp thông tin được tiếp cận nhanh chóng, lan tỏa rộng rãi và tối ưu hiệu quả tới công chúng. Để nâng cao sức cạnh tranh thông tin, báo chí đang là một trong những lĩnh vực cần có sự đổi mới sáng tạo mạnh mẽ nhất. Vì lẽ đó, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị với việc chỉ rõ "Phát triển mạnh mẽ kinh tế số, xã hội số, chính phủ số; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong tất cả lĩnh vực, trong đó có báo chí - truyền thông" đang mở ra những cơ hội lớn cho báo chí nước nhà.

Ông Nguyễn Đức Lợi cho rằng diễn đàn sẽ đón nhận những ý kiến chia sẻ, trao đổi thẳng thắn, những đề xuất, giải pháp giàu tâm huyết để các tòa soạn có thể đón nhận các cơ hội từ Nghị quyết 57 một cách hiệu quả nhất.

Bí thư Thành ủy Hải Phòng Lê Tiến Châu nhấn mạnh báo chí Việt Nam nói chung, Hải Phòng nói riêng đang đứng trước những thách thức và cơ hội đan xen: từ báo in truyền thống sang báo chí số; từ phát tin một chiều sang tương tác đa chiều; từ độc quyền thông tin sang cạnh tranh quyết liệt với mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo; từ nhiệm vụ tuyên truyền sang đối diện với sự chống phá, xuyên tạc của các thế lực thù địch trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Điều đó đòi hỏi đội ngũ những người làm báo phải đổi mới mạnh mẽ, sáng tạo quyết liệt, vững vàng bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp, nâng cao năng lực công nghệ để đồng hành với sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Trong bối cảnh đó, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị thực sự là một vận hội có một không hai để báo chí Việt Nam bứt phá, khẳng định vai trò dẫn dắt và sức mạnh của truyền thông cách mạng.

"Tôi tin tưởng rằng với trí tuệ và tinh thần trách nhiệm cao của gần 100 tổng biên tập các cơ quan báo chí, Diễn đàn góp phần quan trọng trong việc hoạch định và nắm bắt thời cơ vàng cho báo chí Việt Nam phát triển đột phá" - Bí thư Thành ủy Hải Phòng nói.

Không được phép hài lòng

Diễn đàn Tổng Biên tập 2025 gồm 2 phiên thảo luận. Phiên thứ nhất: "Đổi mới sáng tạo tại các cơ quan báo chí Việt Nam: Vận hội từ Nghị quyết 57"; phiên thứ hai: "Tận dụng tối đa lợi thế từ Nghị quyết 57: Cách thức nào hiệu quả?".

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh cho rằng tương lai báo chí là sự hòa quyện giữa sáng tạo con người và công nghệ, càng kết hợp mạnh, sức lan tỏa và độ tin cậy càng vượt trội. Các xu hướng công nghệ mới đang định hình lại báo chí hiện đại với tốc độ chưa từng có. Nhiều công nghệ tiên tiến đang được ứng dụng và dự báo sẽ tiếp tục thay đổi ngành báo chí trong tương lai gần.

Theo ông Lê Quốc Minh, nếu báo chí Việt Nam tiên phong khai thác các công nghệ mới thì sẽ đủ sức cạnh tranh và hội nhập, cung cấp tin tức chính xác, công bằng, cân bằng, sinh động và cá nhân hóa, phục vụ mọi tầng lớp công chúng. "Điều tôi mong mỏi là chúng ta thay vì nói "chuyện đó xa vời quá" hoặc "tiền đâu ra mà đầu tư"... thì hãy tự xem là cái gì thiết yếu với mình, hãy tự làm từ những thứ nhỏ nhất và hãy thay đổi mình ngày hôm nay trước khi quá muộn" - Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nói.

Tham luận tại diễn đàn, nhà báo - tiến sĩ Tô Đình Tuân, Tổng Biên tập Báo Người Lao Động, cho rằng xu hướng phát triển hiện nay đòi hỏi báo chí phải chuyển đổi số, nếu không sẽ bị bỏ lại phía sau.

Trao đổi kinh nghiệm về chuyển đổi số của Báo Người Lao Động, Tổng Biên tập Tô Đình Tuân cho biết khoảng 5 năm trước, khi bắt đầu nghĩ đến chuyển đổi số, cơ quan báo chí hầu như không có gì: thiếu tiền, thiếu công nghệ. Đến năm 2021, Đảng ủy Báo Người Lao Động đã ra nghị quyết về chuyển đổi số với 2 bước đi quan trọng. Thứ nhất, thống nhất nhận thức trong toàn cơ quan, từ các chi bộ đến tập thể. Thứ hai, nâng cao kiến thức, mời chuyên gia về tập huấn, đồng thời lãnh đạo cơ quan trực tiếp chia sẻ, hướng dẫn để cán bộ, phóng viên hiểu và áp dụng.

"Sau khi triển khai, chúng tôi ưu tiên làm những việc ít tốn kém trước, rồi dần mở rộng. Kết quả, đến nay Báo Người Lao Động đã lọt vào top 8 cơ quan báo chí chuyển đổi số thành công, được ghi nhận cuối năm 2023. Hiện chúng tôi vận hành 21 kênh mạng xã hội, trong đó có một kênh đạt hơn 1 triệu người theo dõi và đủ điều kiện bật kiếm tiền" - ông Tô Đình Tuân thông tin.

Cũng theo ông Tô Đình Tuân, Báo Người Lao Động xác định chuyển đổi số là hành trình không bao giờ được phép hài lòng.

"Báo Người Lao Động luôn nỗ lực cập nhật công nghệ, coi đây là hành trang quan trọng cho tương lai. Tuy nhiên, vì là đơn vị tự chủ tài chính, chúng tôi phải cân nhắc hiệu quả trước khi đầu tư. Đây là thách thức lớn, rất cần sự trợ lực từ Nhà nước và cơ quan chức năng. Hiện nay, xu hướng trí tuệ nhân tạo phát triển rất nhanh và chắc chắn sẽ tác động sâu sắc đến báo chí. Vì vậy, chúng tôi luôn nhắc nhở đội ngũ không ngừng học hỏi, cập nhật để bắt kịp những thay đổi này" - ông Tô Đình Tuân nói.