Nghiên cứu công bố ngày 1/6 trên Tạp chí Y học New England và trình bày tại cuộc họp ASCO ở Chicago đã chứng minh hiệu quả này. Thuốc mới có tên Camizestrant, dạng viên uống.
Trong thử nghiệm lâm sàng, thuốc giúp giảm 56% nguy cơ tiến triển hoặc tử vong ở những bệnh nhân ung thư vú dương tính với thụ thể hormone, âm tính với HER2 - dạng phổ biến nhất hiện nay.
"Nếu đợi đến khi khối u hiện rõ trên hình ảnh quét thì đã là quá muộn. Phương pháp chuyển điều trị sớm, dựa trên dấu hiệu kháng thuốc ngay từ trong máu, cho phép chúng ta đi trước diễn biến của bệnh", tiến sĩ Eleonora Teplinsky, chuyên gia ung thư vú tại Trung tâm Valley-Mount Sinai, nhận định.
Nghiên cứu đã sử dụng sinh thiết lỏng, một dạng xét nghiệm máu tiên tiến, để phát hiện đột biến ESR1 trong gen thụ thể estrogen, yếu tố được xem là dấu hiệu kháng thuốc sớm. 315 bệnh nhân mang đột biến này được chia ngẫu nhiên: một nhóm chuyển sang camizestrant, nhóm kia tiếp tục dùng liệu pháp chuẩn.
Thời gian sống không tiến triển ở nhóm dùng camizestrant là 16 tháng, trong khi nhóm còn lại chỉ đạt 9,2 tháng. Không ghi nhận tác dụng phụ mới, rất ít bệnh nhân phải ngừng điều trị.
Tiến sĩ Hope Rugo, Trưởng khoa ung thư vú tại City of Hope (California), đánh giá đây là thay đổi có ý nghĩa đối với thực hành lâm sàng. Bà cho rằng thử nghiệm này sẽ được cân nhắc tích hợp với các quy trình chăm sóc hiện hành.

Logo của AstraZeneca bên ngoài trụ sở chính tại Wilmington, Delaware, Mỹ, tháng 3/2021. Ảnh: Reuters
Camizestrant thuộc nhóm SERDs (thuốc phân hủy thụ thể estrogen chọn lọc), được thiết kế để vượt qua tình trạng kháng thuốc với liệu pháp hormone truyền thống.
Tổng giám đốc AstraZeneca, Pascal Soriot, cho biết việc theo dõi kháng thuốc ngay từ đầu sẽ đặt ra thách thức về điều chỉnh thực hành, nhưng đây chính là hướng đi trong tương lai.
"Lúc đầu sẽ khá phức tạp, nhưng về sau chúng ta có thể đơn giản hóa và xem đó là một phần bình thường trong quy trình", ông nói.
Trong một nghiên cứu tách biệt, AstraZeneca cũng cho biết việc bổ sung liệu pháp miễn dịch Imfinzi (durvalumab) vào quy trình trị liệu chuẩn trước và sau phẫu thuật ung thư dạ dày, thực quản giai đoạn đầu, đã giảm được 29% nguy cơ tái phát hoặc tử vong so với nhóm chỉ dùng hóa trị.
Tiến sĩ Yelena Janjigian, Trung tâm Ung thư Memorial Sloan Kettering (New York), khẳng định: "Liệu pháp miễn dịch cho thấy tác dụng tích cực ngay ở giai đoạn đầu. Chúng tôi không ghi nhận rủi ro an toàn mới nào".
Thục Linh (Theo Reuters)