Vừa mừng, vừa lo khi Tiếng Anh thành môn bắt buộc từ lớp 1

Học sinh lớp 1 trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm (TP.HCM) trong lễ khai giảng năm học 2025-2026. Ảnh: Quỳnh Danh.

"Trẻ được dạy tiếng Anh trong trường từ lớp 1, lại miễn phí thì quá tuyệt vời. Tôi hoàn toàn ủng hộ chủ trương này", chị Nguyễn Trà (phụ huynh tại phường Hoàng Liệt, Hà Nội) chia sẻ với Tri Thức - Znews.

Hồi cuối tháng 10, Chính phủ đã công bố đề án Đưa Tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó đặt mục tiêu tới năm 2030, tất cả trường phổ thông dạy Tiếng Anh bắt buộc từ lớp 1. Biết tin này, không chỉ chị Trà, nhiều phụ huynh khác tỏ ra phấn khởi.

Phụ huynh trông ngóng

Chị Trà có con đang học mầm non, hai năm nữa sẽ vào lớp 1. Song hiện tại, chị đã đăng ký cho con học tiếng Anh ở trường mẫu giáo để con làm quen dần với ngoại ngữ. Người mẹ dự tính khi con lên lớp 1, chị sẽ cho con học thêm ở trung tâm để đảm bảo con có nền tảng vững chắc trước khi học ở trường từ lớp 3.

Tuy nhiên, với chủ trương Tiếng Anh sẽ được đưa vào là môn bắt buộc từ lớp 1, chị Trà phấn khởi bởi nếu được học như Toán, Tiếng Việt, chị không phải cho con học thêm bên ngoài, lại yên tâm về chất lượng và chi phí.

Hiện tại, theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, các trường triển khai dạy Tiếng Anh bắt buộc từ lớp 3. Những trường có điều kiện cơ sở vật chất, giáo viên có thể triển khai dạy từ lớp 1 dưới hình thức môn tự chọn, hoặc liên kết với các trung tâm.

Con gái chị Đỗ Vân (phụ huynh tại Hà Nội) cũng đang học tiếng Anh theo hình thức liên kết. Mỗi tháng, chị chi 150.000 đồng cho 2 tiết tiếng Anh ở lớp 1. Nếu Tiếng Anh được dạy bắt buộc từ lớp 1, chị sẽ tiết kiệm được khoản chi phí này.

Chị kể chương trình liên kết hiện tại chủ yếu cho trẻ làm quen với ngoại ngữ, đọc hiểu các từ ngữ đơn giản nên không quá áp lực. Tuy nhiên, chị cũng băn khoăn nếu đưa làm môn học bắt buộc, chương trình giảng dạy sẽ ra sao, liệu có khiến trẻ lớp 1 căng thẳng hay không.

Đồng quan điểm, chị Hương Trà hy vọng chương trình giảng dạy phù hợp với độ tuổi. Ngoài ra, chị mong giáo viên có chuyên môn tốt để dạy trẻ chính xác cả ngữ pháp lẫn phát âm, làm tiền đề cho những năm học tiếp theo.

Các phụ huynh băn khoăn chương trình học và đội ngũ giáo viên khi đưa Tiếng Anh thành môn bắt buộc từ lớp 1. Ảnh: Trần Hiền.

Thách thức khi dạy tiếng Anh bắt buộc từ lớp 1

Băn khoăn của phụ huynh là có cơ sở. Việc đưa tiếng Anh trở thành môn học bắt buộc từ lớp 1 ngay trong giai đoạn từ nay đến năm 2030 được xem là cần thiết để đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai. Tuy nhiên, ngành giáo dục và các địa phương sẽ phải vượt qua nhiều thách thức.

PGS.TS Bùi Mạnh Hùng, điều phối viên chính, Ban Phát triển chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, nhìn nhận đội ngũ giáo viên là bài toán khó khi Tiếng Anh trở thành môn bắt buộc từ lớp 1.

Theo thông tin từ Bộ GD&ĐT, để Tiếng Anh được dùng rộng rãi ở tất cả 50.000 trường học với khoảng 30 triệu học sinh, sinh viên, đến năm 2030, cả nước cần thêm 22.000 giáo viên tiếng Anh ở mầm non và tiểu học, đồng thời bồi dưỡng ít nhất 200.000 giáo viên có khả năng dạy học bằng tiếng Anh.

Chất lượng của đội ngũ giáo viên tiếng Anh cũng là một câu hỏi lớn. Ông Hùng cho rằng nếu không có phương pháp dạy học phù hợp sẽ tạo nên gánh nặng học tập lớn cho học sinh.

Ở độ tuổi còn nhỏ, nhiều học sinh có khả năng thích ứng tốt với ngôn ngữ mới, rất thuận lợi cho việc học ngoại ngữ song song với việc học tiếng Việt. Nhưng nhiều em khác không có khả năng đó, nhất là học sinh thiểu số.

Trước đó, bà Trần Thị Huyền, quyền Giám đốc Sở GD&ĐT Cần Thơ, cũng băn khoăn về năng lực giáo viên và điều kiện hạ tầng. Bà cho rằng với thực tế nhiều học sinh là con em đồng bào dân tộc, chưa thành thạo tiếng Việt, ngành giáo dục cần có lộ trình phù hợp cho từng địa phương.

Ông Hùng bổ sung rằng nếu giáo viên không có kỹ năng tiếng Anh tốt và không biết tận dụng sự hỗ trợ của máy móc, công nghệ, lỗi phát âm của giáo viên có thể truyền sang học sinh, khiến các em phát âm sai ngay từ đầu, sau này rất khó sửa. Học sớm khi đó thành ra có hại nhiều hơn có lợi.

Theo ông Hùng, các trường sư phạm cần gấp rút đào tạo, tăng số lượng tuyển sinh viên Sư phạm Tiếng Anh. Ông đề xuất chương trình và sách giáo khoa Tiếng Anh có thể vẫn giữ nguyên, chỉ thay đổi từ tự chọn sang bắt buộc. Thời lượng giới hạn tối đa 2 tiết/tuần như lâu nay.

Trong 2 năm đầu tiểu học, học sinh chủ yếu làm quen, thực hành giao tiếp tiếng Anh qua các hoạt động học tập do giáo viên tổ chức với sự hỗ trợ hiệu quả của máy móc, công nghệ.

"Tôi tin không có chuyện dạy học các môn bằng tiếng Anh ngay từ lớp 1 như một số người lo ngại", ông Hùng khẳng định.