Tính theo bảng giá đất mới
Chị T.H. (ngụ tại huyện Củ Chi) cho biết ngày 25-10-2024 chị đến Bộ phận tiếp nhận và trả kết UBND huyện Củ Chi nộp hồ sơ chuyển mục đích sử dụng hơn 50m² từ đất nông nghiệp sang đất ở, ngày hẹn trả kết quả là ngày 11-11-2024. Đến hẹn, chị lên nhận phiếu thông báo đóng tiền sử dụng đất thì tá hỏa với số tiền phải đóng hơn 2,6 tỷ đồng.
Chị gửi đơn đến UBND huyện và Chi cục Thuế huyện Củ Chi (nay là Đội thuế huyện Củ Chi), đề nghị xem xét áp dụng theo Quyết định 02 thay vì Quyết định 79, bởi chị nộp hồ sơ trước ngày Quyết định 79 có hiệu lực thi hành. Tuy nhiên, các cơ quan đều trả lời thời điểm tính tiền sử dụng đất được tính từ thời gian cơ quan thuế tiếp nhận hồ sơ tính thu tiền. Số tiền phải đóng quá cao, lại lo lắng nếu sau 30 ngày không nộp đủ sẽ bị tính lãi chậm nộp tới 0,03%/ngày nên chị T.H. đành làm đơn xin hủy quyết định chuyển mục đích sử dụng đất với phần đất kể trên.
Cũng trong tình cảnh tương tự, ông N.K. (xã Tân Thạnh Đông, huyện Củ Chi) khi hay tin về bảng giá đất mới, ngày 30-10-2024 ông nộp hồ sơ xin chuyển gần 960m² đất nông nghiệp sang đất ở. Ông được bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của UBND huyện Củ Chi tiếp nhận hồ sơ, cấp giấy hẹn ngày 14-11-2024 nhận kết quả.
Nhưng phải hơn 2 tháng sau, ông mới nhận được thông báo nộp tiền sử dụng đất; áp dụng theo bảng giá đất mới, ông phải đóng hơn 4,3 tỷ đồng, trong khi ông tính toán theo bảng giá cũ thì chỉ phải đóng chưa đến 500 triệu đồng. Cho rằng cách xác định thời điểm tính nghĩa vụ tài chính như vậy là không hợp lý, ông N.K. quyết định để lại hồ sơ và nộp đơn khiếu nại.
Ghi nhận ở một số địa phương khác, cũng có tình trạng người dân nộp trước và sau thời điểm 31-10-2024 đã rút hồ sơ vì số tiền phải đóng quá cao. Ông Lại Phú Cường, Trưởng phòng TN-MT quận Bình Tân cho biết, tính từ thời điểm áp dụng bảng giá đất mới, đến nay quận đã nhận khoảng 100 hồ sơ xin chuyển mục đích. Tuy nhiên, có khoảng 10 trường hợp xin rút hồ sơ vì số tiền sử dụng đất tăng so với dự tính ban đầu của người dân. Đa phần những trường hợp rút hồ sơ chuyển mục đích có diện tích lớn, với số tiền phải đóng khá lớn.
Ông Võ Phan Lê Nguyễn, Phó Chủ tịch UBND huyện Nhà Bè thông tin, tính từ ngày 31-10-2024 đến nay huyện nhận được 28 hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất, trong đó có 3 hồ sơ xin hủy quyết định vì không đủ khả năng đóng tiền sử dụng đất.
“Cơ quan thuế không thể làm khác được”
Ghi nhận tại huyện Củ Chi, có hơn 60 trường hợp người dân gửi đơn phản ánh, kiến nghị, khiếu nại liên quan đến việc áp dụng bảng giá đất mới khi tính tiền sử dụng đất. Ngày 21-2, lãnh đạo Cục Thuế TPHCM (nay là Chi cục Thuế khu vực II) đã chủ trì buổi đối thoại trực tiếp với người dân tại huyện Củ Chi.
Để tránh phát sinh thêm nhiều trường hợp khiếu nại, UBND huyện đã có văn bản kiến nghị UBND TPHCM, Sở NN-MT có ý kiến hướng dẫn việc áp dụng Điều 3 Quyết định số 79 đối với các hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất đã được UBND huyện tiếp nhận đầy đủ, đúng quy định trước ngày 31-10-2024.
Trao đổi với phóng viên Báo SGGP, đại diện Sở NN-MT cho biết, tại khoản 3 Điều 155, Luật Đất đai 2024 quy định thời điểm tính tiền sử dụng đất là thời điểm được nhà nước cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Như vậy, đối với hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất trước ngày 31-10-2024 thì thời điểm xác định tính tiền sử dụng đất là thời điểm tiếp nhận hồ sơ tính thu tiền chứ không phải thời điểm nộp hồ sơ xin chuyển mục đích.
Tương tự, ngành thuế TPHCM cũng dẫn thông tin về thời điểm tính tiền sử dụng đất phải căn cứ vào thời điểm có quyết định chuyển mục đích sử dụng đất, theo khoản 3 Điều 155 Luật Đất đai. Các hồ sơ người dân đã nộp trước ngày 31-10-2024, nhưng quyết định chuyển mục đích sử dụng đất được ban hành sau ngày này, thì cơ quan thuế phải căn cứ vào thời điểm có quyết định này để tính tiền.
“Cơ quan thuế không thể làm khác được, vì làm khác là sai luật”, một lãnh đạo cơ quan thuế TPHCM cho biết.
Vào ngày 28-10-2024, các chi cục thuế (nay là các đội thuế ở các quận huyện) đã được chỉ đạo cuối ngày 30-10-2024 khóa sổ nhận hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai trên hệ thống liên thông điện tử, in danh sách số lượng hồ sơ đủ điều kiện tiếp nhận trong ngày và ký xác nhận với cơ quan tài nguyên môi trường.
Theo ghi nhận, trong các địa phương thì huyện Củ Chi có nhiều trường hợp bị vướng nhất. Các trường hợp vướng đều là chuyển mục đích sử dụng đất, còn các hồ sơ đất đai khác như cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì diễn ra bình thường.
